Vào năm 2009, nhà khoa học Nisar Ahmad Wani đã thực hiện thành công ca nhân bản lạc đà đầu tiên trên thế giới. Đến nay, phương pháp này đã phổ biến đến mức nhân bản động vật trở thành công việc hàng ngày của ông Nisar Ahmad Wani - người hiện giữ chức vị giám đốc khoa học tại Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản ở Dubai.

Ông Wani và đội ngũ tập trung nghiên cứu, phát triển các kỹ thuật nhân bản mới cũng như duy trì các ngân hàng tế bào, cho phép họ tạo ra các bản sao đông vật bao gồm cả trâu và cừu. Nhưng trọng tâm hoạt động của trung tâm vẫn là nhân bản lạc đà.

Quy trình nhân bản của Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản Dubai sử dụng DNA từ các tế bào “somatic” (không sinh sản) được lấy từ động vật hiến tặng. Nhân từ các tế bào này sẽ được đưa vào trứng và được kích hoạt bằng hóa chất.

“ADN từ tế bào sinh dưỡng bắt đầu hoạt động giống như ADN của phôi thai. Sau khi kích hoạt, chúng được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ 7 đến 8 ngày trước khi được chuyển đến tử cung của lạc đà cái mang thai hộ. Những chú lạc đà con được sinh ra sẽ có tất cả các gen từ con lạc đà gốc”, ông Nisar Wani giải thích.

Theo ông Wani, quá trình này rất cầu kỳ và đầy rủi ro với tỷ lệ thành công của các ca mang thai nhân bản chỉ là 10%, so với 60% ca mang thai tự nhiên của lạc đà được mang đủ tháng.

Biểu tượng văn hoá

Nghe có vẻ như khá phức tạp để tạo nên một chú lạc đà, nhưng những con vật này là một phần quan trọng của cuộc sống ở Dubai. Trong lịch sử, những con lạc đà một bướu đã giúp con người di chuyển và vận chuyển hàng hoá qua các sa mạc khắc nghiệt, đồng thời cũng là nguồn cung cấp thịt và sữa.

Bên cạnh đó, chúng còn là một biểu tượng văn hóa về lối sống truyền thống của người Dubai.

Obaid Al Falasi, người đồng sáng lập Trung tâm cưỡi lạc đà sa mạc Ả Rập, trường dạy cưỡi lạc đà đầu tiên của Dubai, cho biết: “Lạc đà là một yếu tố thiết yếu để đảm bảo cuộc sống có thể diễn ra ở Bán đảo Ả Rập trước kỷ nguyên dầu khí. Việc đi lại và buôn bán giữa các quốc gia và các khu định cư được tạo điều kiện thuận lợi nhờ lạc đà. Đây là loài động vật có khả năng chịu đựng và tồn tại trong khí hậu khắc nghiệt”.

Những con lạc đà là kho báu và người bạn đồng hành của người dân Ả Rập. Đối với nhiều người, chúng còn mang ý nghĩa tâm linh. “Lạc đà nhiều lần được đề cập trong Kinh Qur'an và được mô tả như là một sinh vật đặc biệt hơn cả so với các loài động vật khác, với những khả năng được Thần Thánh ban tặng – điển hình là sinh tồn mà không cần đến nước uống và đồ ăn”, ông Al Falasi nhấn mạnh.

Dù có các ý nghĩa về tín ngưỡng, nhưng ông Al Falasi nói rằng việc nhân bản lạc đà không được coi là báng bổ. “Bản thân nó là một thành tựu khoa học và nên được coi như vậy”.

Quảng cáo

Bên cạnh việc nhân bản, Trung tâm nhân giống lạc đà của Dubai và Trung tâm sinh sản lạc đà cũng tạo ra những con lạc đà ưu tú thông qua phương pháp thụ chuyển phôi, trong đó phôi được thu hoạch từ một con cái và cấy vào một con lạc đà khác để cải thiện cơ hội và tỷ lệ sinh sản. Công việc này được thực hiện để đảm bảo rằng một con lạc đà tốt giống có thể sinh được nhiều con hơn thay vì chỉ một hoặc hai năm một lần theo tự nhiên.

Nhân bản… sắc đẹp

Phương pháp nhân bản vô tính lạc đà ngày càng được ưa chuộng hơn bởi các cuộc thi hoa hậu lạc đà phổ biến ở các quốc gia vùng Vịnh với lượng tiền thưởng có thể lên tới hàng chục triệu USD tại một số sự kiện. Trước đây, nhiều chủ sở hữu lạc đà đã bị loại và tước quyền tham dự vì sử dụng các kỹ thuật cấm như tiêm silicone và chất làm đầy vào lạc đà, đồng thời thổi phồng các bộ phận cơ thể bằng dây cao su để tăng vẻ đẹp tiêu chuẩn cho “thí sinh” của mình. Nhưng đối với những cuộc thi này, lạc đà nhân bản lại hoàn toàn hợp pháp.

Mỗi năm, Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản Dubai tạo ra hàng chục con lạc đà một bướu nhân bản vô tính. Trong số đó, xu hướng nhân bản vô tính được thực hiện nhiều nhất là bản sao “nữ hoàng lạc đà” với hai đặc trưng nổi bật nhất là đôi môi cụp và chiếc cổ dài.

Mặc dù Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản từ chối chia sẻ mức giá dịch vụ, nhưng theo báo cáo trên báo chí địa phương, việc tạo ra một bản sao chính xác của con lạc đà đẹp nhất sẽ tốn kém khoảng 200.000 dirham, tương đương 55.000 USD.

Ngoài các “hoa hậu lạc đà”, ông Nisar Wani và đội ngũ cũng đã tái tạo thành công “tay đua” ưu tú để cạnh tranh trong nhiều cuộc đua lạc đà tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE).

Chưa dừng lại ở đây, Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản Dubai cũng thực hiện nhiều dự án nhân giống lạc đà biến đổi gen để sản xuất protein trong sữa của chúng để được sử dụng cho dược phẩm. Họ cũng có thể giúp những người chủ nuôi lạc đà tạo ra một bản sao của thú cưng đã qua đời của họ từ các mẫu tế bào của chúng.

Sứ mệnh hồi sinh các loài động vật tuyệt chủng

Giờ đây, ông Nisar Wani và đội ngũ của mình đang tìm cách sử dụng công nghệ nhân bản vô tính để hồi sinh các loài vật có nguy cơ tuyệt chủng.

Lạc đà Bactrian hoang dã hai bướu là một trong những loài động vật có vú lớn có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên hành tinh, bị đe dọa do đi mất môi trường sống và giao phối kết hợp với các loại lạc đà nhà. Để giúp bảo tồn lạc đà Bactrian hoang dã, ông Nisar Wani đã nghiên cứu các kỹ thuật liên quan đến chuyển nhân tế bào sinh dưỡng giữa các loài, trong đó một loài vật nuôi có họ hàng gần có thể được sử dụng làm vật hiến trứng cũng như vật mẹ thay thế để mang phôi nhân bản.

Vào năm 2017, con lạc đà Bactrian nhân bản đầu tiên đã được sinh ra tại trung tâm bằng phương pháp này, sau khi phôi được cấy vào một con lạc đà một bướu.

Trong tương lai, ông Nisar Wani hy vọng sẽ sử dụng kỹ thuật nhân bản của mình để bảo tồn các loài động vật đang bị đe dọa nghiêm trọng khác và thậm chí giúp khôi phục các loài đã tuyệt chủng. “Trung tâm của chúng tôi tập trung vào phát triển và áp dụng các kỹ thuật công nghệ sinh học sinh sản mới nhất như nhân bản vô tính, IVF, thụ tinh nhân tạo và chuyển phôi để tăng cường nhân giống các loài động vật khác nhau trong khu vực và cũng để bảo tồn các loài có nguy cơ tuyệt chủng”.