Robot hình người không phải là một phát kiến mới, nhưng trong vài năm trở lại đây thế giới đã chứng kiến nhiều tiến bộ đáng kinh ngạc trong quá trình phát triển công nghệ tiềm năng này, điển hình như robot hỗ trợ các nhiệm vụ không gian Robonaut của NASA hay “kì cựu” hơn là robot ASIMO của Honda. Mặc dù vậy, phạm vi hoạt động của những công cụ này vẫn còn nhiều hạn chế.

Hiện nay, mục tiêu lớn nhất được các nhà nghiên cứu đặt ra là phát triển những sản phẩm robot mô phỏng con người với khả năng phản ứng và đưa ra giải pháp cho các tình huống chân thực nhất.

Frank Diana, giáo sư chuyên ngành tương lai học tại TCS chia sẻ: “Lĩnh vực robot đang ở thời điểm then chốt. Đi đầu trong tiến trình này là sự kết hợp hoàn hảo giữa trí tuệ nhân tạo và robot, mở đường cho hoạt động của chúng trong một môi trường phi cấu trúc, hay rộng hơn là ở thế giới thực”.

ROBOT AI

Trên thực tế, sự hiện diện của trí tuệ nhân tạo đã có từ nhiều thập kỷ nay. Nhưng bước tiến đột phá được phổ biến nhất trong thời gian gần đây là màn “chào sân” của chatbot ChatGPT từ công ty OpenAI - một công cụ có thể phản hồi và tạo ra nội dung theo cách giống với suy nghĩ của con người.

Tại Trung Quốc - quốc gia có tham vọng dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ - các công ty địa phương như Baidu, Alibaba đều đã nhanh chóng học hỏi và phát hành các chatbot và mô hình AI tương tự như đối thủ Mỹ OpenAI.

Li Zhang, giám đốc điều hành của LimX Dynamics có trụ sở tại Thâm Quyến cho biết, trong lĩnh vực robot, sự phát triển của AI có thể giúp máy móc hiểu và nhận thức được môi trường xung quanh chúng.

Khoảng ba tháng sau khi gia nhập công ty, ông Li Zhang đã thay đổi kỳ vọng về thời gian LimX sẽ sản xuất được một robot hình người không chỉ làm việc tại nhà máy mà còn giúp đỡ các hộ gia đình. Ông Li ban đầu dự kiến toàn bộ quá trình sẽ mất từ 8 đến 10 năm, nhưng hiện tại dự đoán một số trường hợp sử dụng sẽ sẵn sàng trong 5 đến 7 năm tới. “Tôi nhận thấy khả năng của nhiều công cụ khác nhau đã được cải thiện nhờ AI. Trí tuệ nhân tạo, nhất là AI tạo sinh đã đẩy nhanh toàn bộ chu trình nghiên cứu và phát triển của chúng tôi”, ông Li nhấn mạnh.

Ngay cả hãng xe điện lớn như BYD cũng đã hào phóng đầu tư vào công ty robot Agibot chỉ vài tháng sau khi công ty này được thành lập. Đây là một Startup rất được chú ý tại Trung Quốc vào năm ngoái, bởi nó là đứa con tinh thần của Bành Chí Huy - một thạc sĩ công nghệ tài năng đã quyết định từ bỏ mức lương 2,1 triệu nhân dân tệ/năm tại Huawei để chuyển sang hướng đi riêng.

Và ở cấp độ cao hơn, truyền thông nhà nước Trung Quốc hồi tháng 11/2023 cũng đã đăng tải bức ảnh Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang quan sát hoạt động của robot hình người tại một trung tâm triển lãm trong chuyến đi đầu tiên tới Thượng Hải kể từ sau đại dịch. Robot đó được phát triển bởi Fourier Intelligence.

Theo báo cáo Chỉ số AI mới nhất của Stanford, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản kể từ năm 2013 để trở thành quốc gia lắp đặt robot công nghiệp lớn nhất thế giới và hiện chiếm hơn 50% tổng số toàn cầu. Điện tử, ô tô, kim loại và máy móc là ba lĩnh vực dẫn đầu về lắp đặt robot công nghiệp ở Trung Quốc.

TÁC ĐỘNG TỚI CON NGƯỜI

Eric Xia, đối tác tại Future Capital - một công ty đầu tư vào LimX, giải thích thêm rằng AI tạo sinh không trực tiếp trợ giúp cho chuyển động của robot. Nhưng những tiến bộ trong các mô hình ngôn ngữ có thể giúp robot lập kế hoạch cho các nhiệm vụ nâng cao.

Sự bổ trợ của AI cũng có thể giúp tiết kiệm được các chi phí trong quá trình xây dựng và đào tạo robot. Như ông Steve Hoffman, chủ tịch của công ty Founders Space đã chia sẻ, ông đã được mời đến Trung Quốc để hướng dẫn và tư vấn cho các doanh nghiệp địa phương về việc tích hợp AI trong công nghệ.

“Chúng tôi đã nhận được 6 lời mời từ các tổ chức nghiên cứu hàng đầu. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đang hợp tác với một công ty khởi nghiệp Trung Quốc có tên là Fastra để bắt đầu sản xuất robot hàng loạt trong vòng một năm tới. Hiện tại, cả hai bên đều đang đặt mục tiêu giảm chi phí cho mỗi robot xuống mức giá 50.000 đến 100.000 USD khi đưa vào sản xuất chính thức.

Tuy nhiên, khi nói đến việc thay thế hoàn toàn con người, chỉ tiến bộ về AI sẽ là không đủ. Giám đốc điều hành LimX Dynamics Li Zhang chỉ ra rằng ngay cả khi AI cho phép robot suy nghĩ và đưa ra quyết định ngang bằng với con người, thì những hạn chế về mặt cơ học là lý do chính khiến robot hình người chưa thể nào thay thế sức lao động của con người.

Đặc biệt trong những ngành đặc thù như nghiên cứu dược phẩm, AI tạo sinh có thể giúp tiết kiệm chi phí nhưng không thể cắt giảm sức lao động của con người.

“Bạn không tiết kiệm được chi phí trong hoạt động kinh doanh bằng cách cắt giảm nhiều lao động. Bạn chỉ thực sự tiết kiệm khi có thể thực hiện ít thử nghiệm bị thất bại hơn”, Alex Zhavoronkov, chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc điều hành và CEO của công ty dược phẩm Insilico Medicine lưu ý.

Như ông Alex Zhavoronkov giải thích, các công ty dược phẩm lớn thường phải chi hàng nghìn USD để tái tạo một phân tử cho quá trình thử nghiệm - và thường phải sử dụng rất nhiều phân tử như vậy cho mỗi chương trình. Và với sự hỗ trợ của AI, Insilico chỉ cần tổng hợp khoảng 70 phân tử cho mỗi chương trình.

Mới đây nhất, công ty đã xuất bản một bài báo trên tạp chí Nature vào tháng 3, tuyên bố đạt được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 đối với một loại thuốc do AI tạo ra.