Kết quả sơ bộ vòng một cuộc bầu cử Quốc hội Pháp hôm 30/6 cho thấy, đảng Tập hợp Quốc gia (RN) cực hữu, do chính trị gia Marine Le Pen lãnh đạo, đã giành ưu thế lớn với 33% số phiếu ủng hộ, trong khi phe trung dung của Tổng thống Emmanuel Macron chỉ được hơn 20% số phiếu bầu.
Kết quả trên phản ánh xu hướng đang lên của phe cánh hữu không chỉ tại Pháp, mà đang diễn ra trên khắp châu Âu. Các đảng cực hữu đã làm chao đảo chính trường nhiều nước, nhờ thu hút sự ủng hộ của số lượng lớn cử tri trẻ. Tại Đức, khoảng 16% số cử tri dưới 25 tuổi đã bỏ phiếu cho đảng Con đường khác cho nước Đức (AfD), đưa đảng cực hữu này lên vị trí số hai. Tại Italy, 21% số cử tri trong độ tuổi 18-34 đã giúp đảng cánh hữu Anh em chiến thắng với 28% số phiếu bầu. Ở Bỉ, đảng Vlaams Belang cánh hữu cũng dẫn đầu với 14,8% số phiếu. Ở Tây Ban Nha, đảng Vox tăng tỷ lệ ủng hộ của cử tri dưới 25 tuổi lên 12,4%.
Theo tổ chức truyền thông Project Syndicate, phe cánh hữu ngày càng thu hút sự ủng hộ phần lớn do thất vọng của cử tri, đặc biệt là giới trẻ bất mãn trước thực tế vô cùng khó khăn khi lạm phát, vật giá leo thang và triển vọng kinh tế sụt giảm. Tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm thanh niên châu Âu từ 15 đến 24 tuổi lên đến 13,8% vào năm 2023. Tỷ lệ này ở Tây Ban Nha là 27,9%, Hy Lạp 27,7%, Italy 20,7% và Thụy Điển 18,9%. Giới trẻ còn đối mặt tình trạng khủng hoảng nhà ở, chi phí học tập đắt đỏ, hệ thống chăm sóc sức khỏe quá tải...
Project Syndicate chỉ rõ, các đảng cực hữu có quan điểm cứng rắn trong vấn đề nhập cư, song cử tri trẻ ủng hộ các đảng bảo thủ, bài ngoại không phải vì chống người nhập cư, mà vì bất mãn với chính sách của các lực lượng chính trị truyền thống. Giới trẻ cho rằng, trong khi các thế hệ lớn tuổi được hưởng phần lớn ngân sách nhà nước thông qua lương hưu và chương trình chăm sóc sức khỏe, thì họ phải vật lộn với cuộc sống khó khăn dù nỗ lực làm việc.
Nguy cơ “sao đổi ngôi” ngày một rõ trên chính trường Pháp và châu Âu. Đây là lời cảnh báo với các lực lượng chính trị truyền thống ở châu Âu về yêu cầu xem xét lại thông điệp và chiến lược nhằm thu hút cử tri ủng hộ.
NINH SƠN