Mỹ và các đồng minh phương Tây đang tìm đến Trung Quốc để giúp giải quyết “hiệu ứng domino” sau khi Nga rút khỏi thoả thuận Biển Đen - một thỏa thuận nông nghiệp quan trọng được Liên Hợp Quốc hậu thuẫn.

Trung Quốc, một trong những đồng minh chiến lược thân thiết nhất của Nga và là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vốn là nhà nhập khẩu sản phẩm nông nghiệp hàng đầu của Ukraine theo thỏa thuận mang tính bước ngoặt “Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen”. Tuy nhiên, sau gần một năm có hiệu lực, Nga đã từ bỏ hiệp ước vào tháng trước với lý do rằng thỏa thuận này chỉ mang lại lợi ích cho Ukraine.

Về bản chất, thỏa thuận Biển Đen đã nới lỏng lệnh phong tỏa của hải quân Nga ở Biển Đen và thiết lập một hành lang nhân đạo trên biển cho phép hơn 1.000 tàu chở gần 33 triệu tấn lúa mì, lúa mạch, ngô và bột hướng dương của Ukraine đi qua.

Kể từ khi bắt đầu vào tháng 7/2022 sau gần sáu tháng đám phán, các cảng biển của Trung Quốc đã đón 8 triệu tấn sản phẩm nông nghiệp của Ukraine, trích dẫn dữ liệu Liên Hiệp Quốc cung cấp.

“Trung Quốc là nước mua ngũ cốc lớn nhất của Ukraine và do đó, với sự sụp đổ của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, áp lực cho Bắc Kinh sẽ rất lớn về mặt lạm phát giá lương thực”, ông David Riedel, nhà sáng lập công ty nghiên cứu Riedel Research Group, cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNBC.

“Trung Quốc có thể đã dự trữ trước một chút trước khi thỏa thuận bị phá vỡ nhưng đó chỉ là kho dự trữ cho vài tuần chứ không phải cho nhiều tháng. Tôi thực sự quan ngại về lạm phát giá lương thực ở Trung Quốc trong thời gian tới”, ông Riedel nói thêm.

Về phía Trung Quốc, đại diện thường trực tại Liên Hợp Quốc Zhang Jun lưu ý rằng thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen có tác động tích cực đến việc duy trì an ninh lương thực toàn cầu và kêu gọi các nước sớm nối lại quá trình xuất khẩu nông sản của Ukraine cũng như các sản phẩm phân bón của Nga.

“Trung Quốc hy vọng rằng tất cả các bên liên quan sẽ tăng cường đối thoại, tham vấn và gặp nhau ở một điểm chung”, ông Zhang phát biểu trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc do Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken chủ trì.

Chia sẻ trước cơ quan quốc tế, Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết: “Kể từ khi Nga rút khỏi thỏa thuận vào ngày 17/7 và phớt lờ đi lời kêu gọi của thế giới, giá ngũ cốc đã tăng hơn 8% trên toàn cầu”.

Cũng tại cuộc họp, ông Blinken đã lên tiếng chỉ trích việc Nga rút lui khỏi thỏa thuận và tuyên bố sẽ hợp tác với các đồng minh để tìm cách giảm thiểu cuộc khủng hoảng lương thực đang gia tăng nhanh chóng mà nguyên do chính là bởi sự sụp đổ của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen.