Thép Trung Quốc chiếm 77% lượng thép nhập khẩu

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tháng 6/2024, Việt Nam nhập khẩu 886.000 tấn thép cuộn cán nóng (HRC), bằng 151% sản xuất trong nước. Trong đó, lượng thép nhập từ Trung Quốc chiếm 77%.

Về giá HRC nhập khẩu, sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc rất thấp, bình quân 560 USD/tấn, thấp hơn các quốc gia khác từ 45-108 USD/tấn.

Luỹ kế trong 6 tháng đầu năm 2024, sản lượng thép cán nóng nhập khẩu lên đến gần 6 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2023. Lượng nhập khẩu này bằng 173% so với sản xuất trong nước. Trong đó, lượng thép nhập từ Trung Quốc chiếm 74%, còn lại là nhập từ Đài Loan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các quốc gia khác.

Giá trị kim ngạch nhập khẩu HRC 6 tháng đạt 3,46 tỷ USD, riêng Trung Quốc chiếm 2,5 tỷ USD. Các mác thép nhập khẩu chủ yếu là Q195, Q235, những mác thép này có giá thấp hơn ASTM, SPHC và các mác khác từ 74 - 79 USD/tấn.

Thép cuộn cán nóng (HRC) là thép nền - nguyên liệu đầu vào để sản xuất ống thép, tôn mạ, thép kết cấu, vỏ container và nhiều sản phẩm hạ nguồn khác.

Ngày 30/6/2024, dẫn lời Bộ trưởng Thương mại Indonesia Zulkifli Hasan, cạnh tranh thương mại gây ra tình trạng dư cung ở Trung Quốc đã dẫn tới việc nước này chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác như Indonesia. Để giảm thiểu tác động của cạnh tranh thương mại đang diễn ra giữa Trung Quốc và Mỹ, Indonesia sẽ sớm áp dụng mức thuế nhập khẩu lên tới 200%. Theo Bộ trưởng Thương mại Indonesia Zulkifli Hasan, chính sách này sẽ có hiệu lực sau khi quy định liên quan được ban hành.

Indonesia và Thái Lan có điều kiện kinh tế xã hội khá tương đồng với Việt Nam. Sản lượng sản xuất thép của 2 quốc gia thấp hơn so với nhu cầu trong nước. Lượng sản xuất của Thái Lan, Indonesia chỉ đáp ứng lần lượt là 43% và 37% nhu cầu tiêu thụ mà từ năm 2019 hai quốc gia này đã có thuế chống bán phá giá bên cạnh thuế nhập khẩu MFN đang duy trì.

Trong khi đó, năng lực sản xuất HRC của Việt Nam đã đáp ứng 70% nhu cầu tiêu thụ (8,5/12 triệu tấn) và hiện nay không có thuế nhập khẩu MFN và chưa có hàng rào thuế quan nào khác để bảo vệ doanh nghiệp sản xuất trong nghiệp.

Việt Nam hiện đang có vị thế dẫn đầu Đông Nam Á về sản xuất thép và đứng Top 12 quốc gia sản xuất thép lớn nhất thế giới, vì vậy, cần có biện pháp kịp thời để bảo vệ sản xuất trong nước.

Xem xét khả năng áp dụng biện pháp chống bán phá giá thép HRC

Ngày 14/6/2024, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) thông báo đã tiếp nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ yêu cầu điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với sản phẩm thép HRC từ Trung Quốc.

Trong thời hạn 45 ngày, tính từ ngày xác nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, Cục Phòng vệ thương mại sẽ thẩm định hồ sơ và xem xét tiến hành khởi xướng hoặc không khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với mặt hàng thép HRC có xuất xứ từ Trung Quốc. 

Nội dung thẩm định hồ sơ sẽ bao gồm việc xác định chứng cứ về việc bán phá giá của hàng hóa nhập khẩu gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước hoặc ngăn cản đáng kể sự hình thành ngành sản xuất trong nước. Liên quan đến việc điều tra, Tập đoàn Hoà Phát cho biết, một số hãng thép Trung Quốc đang chấp nhận bán lỗ, cạnh tranh không lành mạnh để tiêu thụ được sản phẩm tại Việt Nam. 

“Bộ Công Thương dù có quyết định khởi xướng điều tra vụ việc thì trước khi các kết luận sơ bộ và kết luận cuối cùng được ban hành, chưa có biện pháp nào được áp dụng đối với hàng hoá nhập khẩu”, đại diện Cục Phòng vệ thương mại nhấn mạnh.