Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần phục hồi sau những thách thức kinh tế toàn cầu, hành vi tiêu dùng của người trong nước đã thay đổi đáng kể.

Người dân ngày càng thận trọng hơn trong chi tiêu, đặt yếu tố chất lượng và giá trị lên hàng đầu thay vì ưu tiên những trải nghiệm mới lạ hay các chương trình khuyến mãi, theo kết quả khảo sát 2.400 người tiêu dùng từ 18 tuổi trở lên của Decision Lab.

Doanh nghiệp thực phẩm và đồ uống (F&B) phải nhanh chóng thích nghi với những thay đổi này để duy trì sự cạnh tranh và phát triển bền vững.

Chất lượng là yếu tố then chốt

Kết quả khảo sát của Decision Lab cho thấy người tiêu dùng Việt không còn ưu tiên những trải nghiệm độc đáo tại nhà hàng, quán cà phê mà tập trung vào giá trị thực của những dịch vụ họ nhận được.

Ba yếu tố hàng đầu người tiêu dùng cân nhắc khi sử dụng dịch vụ ăn uống là: chất lượng xứng đáng với giá tiền, ngon miệng và hợp khẩu vị và nguyên liệu an toàn, tươi ngon.

Điều này cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong việc tiêu dùng của người Việt, nơi giá trị cảm nhận từ chất lượng thực phẩm và dịch vụ vượt trội hơn hẳn so với các yếu tố khác.

Một trong những lầm tưởng phổ biến của doanh nghiệp là tập trung vào các chương trình khuyến mãi để thu hút người tiêu dùng trong bối cảnh họ hạn chế chi tiêu.

Người tiêu dùng không chỉ đang tìm kiếm giá rẻ, mà họ muốn đưa ra những quyết định tiêu dùng thông minh, đòi hỏi sự tương xứng giữa số tiền bỏ ra và chất lượng dịch vụ.

Chính vì vậy, giá cả hợp lý và chất lượng nhất quán là hai yếu tố giúp doanh nghiệp F&B giữ chân khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Khi dùng bữa ở nhà hàng hoặc quán cà phê, trải nghiệm độc đáo không phải là nhân tố thúc đẩy về mặt cảm xúc quan trọng nhất. Thay vào đó, điều người tiêu dùng tìm kiếm nhiều nhất là không gian ăn uống thoải mái, cho phép họ trò chuyện, chia sẻ những khoảnh khắc gắn kết và ý nghĩa với những người thân yêu.

Để đối mặt với sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng, ông Thue Quist Thomasen, CEO của Decision Lab đề xuất ba điều quan trọng đến các doanh nghiệp F&B.

Trước hết cần nhìn nhận lại hoạt động của thương hiệu và tái định nghĩa lại mặt cạnh tranh của doanh nghiệp. Tiếp đó là tìm hiểu thị trường để “nhìn xa trông rộng” hơn đối thủ và khách hàng. Cuối cùng là nâng cao các hoạt động bền vững để tăng thêm tính cạnh tranh cho bản thân.

Lời giải cho doanh nghiệp F&B

Bên cạnh việc đáp ứng những kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng, yếu tố bền vững cũng trở thành một hướng đi cần thiết cho các doanh nghiệp F&B.

Chia sẻ tại Hội nghị Ẩm thực và đồ uống Việt Nam 2024, ông Devyn van Niekerk, Giám đốc phụ trách mảng ẩm thực và đồ uống của tập đoàn khách sạn Meliá Hotels International khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng công nghệ để tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.

Meliá Hotels đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để dự đoán và kiểm soát lượng thực phẩm buffet thừa, từ đó đưa ra các biện pháp giảm thiểu lãng phí. Đây không chỉ là giải pháp bền vững mà còn là cách tiếp cận hiệu quả về chi phí.

Tương tự, Diageo đã thực hiện nhiều sáng kiến bền vững để giảm thiểu tác động môi trường. Ông Lâm Đức Anh, Đại sứ thương hiệu của Diageo Việt Nam cho biết, tập đoàn đã sản xuất các chai thủy tinh nhẹ hơn, tăng tỉ lệ nguyên liệu tái chế lên 60% trong sản xuất bao bì và đảm bảo 100% chai thủy tinh có thể tái sử dụng. Điều này giúp Diageo giữ vững cam kết bảo vệ môi trường trong khi vẫn cung cấp các sản phẩm chất lượng cho người tiêu dùng.

Một ví dụ tiêu biểu khác trong việc kết hợp yếu tố bền vững vào mô hình kinh doanh là nhà hàng Nén tại Đà Nẵng, nhà hàng đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận Michelin Green Star.

Bà Summer Le, nhà sáng lập kiêm bếp trưởng của Nén, cho biết từ những ngày đầu, nhà hàng đã sử dụng các nguyên liệu từ vườn trồng để hỗ trợ cộng đồng địa phương và bảo vệ môi trường. Mỗi món ăn tại Nén không chỉ là một trải nghiệm ẩm thực mà còn kể câu chuyện về truyền thống ẩm thực Việt Nam, phản ánh triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên của người Việt từ bao đời nay.

Đối mặt với sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn, các doanh nghiệp F&B tại Việt Nam cần phải nhanh chóng thích nghi và đổi mới.

Một trong những hướng đi tiên phong là kết hợp giữa yếu tố bền vững và công nghệ để nâng cao chất lượng dịch vụ và gia tăng giá trị cho khách hàng.

Việc áp dụng công nghệ để tối ưu hóa hoạt động kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp F&B giảm thiểu chi phí mà còn cải thiện trải nghiệm của khách hàng. Trí tuệ nhân tạo có thể được sử dụng để dự đoán nhu cầu tiêu dùng, giảm lãng phí và tối ưu hóa quy trình vận hành.

Đồng thời, việc đầu tư vào các sáng kiến bền vững như sử dụng nguyên liệu tái chế, giảm thiểu bao bì nhựa và áp dụng mô hình kinh doanh tuần hoàn sẽ giúp các doanh nghiệp gia tăng lợi thế cạnh tranh và xây dựng niềm tin với người tiêu dùng cũng như các nhà đầu tư.