Hạn chế của ngành logistics trong nước

Theo dự báo về triển vọng thị trường của Precedence Research, quy mô thị trường logistics toàn cầu có thể đạt 21,91 nghìn tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm đạt 9,35% cho giai đoạn 2024 - 2033.

Tại Việt Nam, giá trị thị trường logistics đạt khoảng 40 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng với tỷ lệ khoảng 14 - 15% hằng năm đến năm 2025. Ngành logistics hiện đang đóng góp khoảng 4 - 5% GDP và tạo ra công ăn việc làm cho hơn 1 triệu lao động trực tiếp.

Tại Hội nghị logistics Việt Nam lần II-2024 do Báo Đầu tư tổ chức, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung đã chỉ ra một trong những vấn đề, đó là: Doanh nghiệp (DN) logistics Việt Nam còn hạn chế về trình độ, kinh nghiệm, vốn, nguồn nhân lực, khả năng cạnh tranh còn yếu, thường đóng vai trò nhà thầu phụ hay đại lý cho các tập đoàn nước ngoài.

Ông Nguyễn Khoa Vinh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Eclipse Logistics làm rõ: Hiện tại, rất nhiều tập đoàn logistics nước ngoài đã chiếm lĩnh thị trường trong nước tạo ra áp lực cạnh tranh rất lớn. Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa như Eclipse, chúng tôi tồn tại bằng uy tín và cố gắng tối ưu hóa lợi ích cho khách hàng. Nhưng để mở rộng quy mô là không đơn giản vì lo cho hoạt động ngắn và trung hạn đã rất áp lực nên không dễ tích lũy vốn cho dài hạn.

Tổng Biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh đưa ra dẫn chứng: Dù điểm số có cải thiện trên bảng xếp hạng, nhưng vị trí thứ 43 trên toàn cầu về Chỉ số hiệu suất logistics (Logistics Performance Index) hàm ý nhắc nhở rằng, ngành logistics Việt Nam chỉ tiến lên thôi là chưa đủ, mà còn cần phải bứt phá để vượt lên trong một thế giới cũng đang chuyển mình nhanh chóng. Để bứt phá, dứt khoát cần có những chuyển đổi mạnh mẽ.

Có một chi tiết khá thú vị ở đây là Gemadept và ông Nguyễn Khoa Vinh là một trong số ít những doanh nghiệp hay doanh nhân thuộc ngành logistics cũng tham gia tổ chức giải chạy. Điều này thể hiện vẫn có những doanh nghiệp, doanh nhân ngành logistics lớn, đủ tầm để tạo ra các giá trị cho cộng đồng, gián tiếp thể hiện sức hấp dẫn của ngành logistic. Nhưng số lượng các đơn vị này vẫn còn kém xa so với các nhà tài trợ, nhà tổ chức chạy bộ ở các ngành khác như tài chính, ngân hàng, tiêu dùng... Dám chắc rằng, càng có nhiều các doanh nghiệp, doanh nhân ngành logistics "chịu chơi, chịu chi" cho các hoạt động cộng đồng thì sức hút của ngành cũng sẽ cao hơn, qua đó có thể thu hút được nhân lực và thậm chí cả nguồn vốn cho ngành này. Vì thực tế nhìn lên sàn chứng khoán, số lượng các mã cổ phiếu thuộc ngành logistics dù không ít, nhưng cũng chưa nhiều.

Giải pháp ở đây, theo Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung đó là: Các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua chuyển đổi số, đầu tư vào công nghệ, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao biết sử dụng các công nghệ mới. Thực hiện liên kết, liên doanh, mua bán sáp nhập để tạo ra các doanh nghiệp có tiềm lực mạnh hơn. Đây là những thách thức không nhỏ khi các doanh nghiệp logistics Việt Nam phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ với kinh nghiệm, nguồn vốn, trình độ nguồn nhân lực còn hạn chế. Tuy nhiên, đây cũng là một cơ hội lớn khi các doanh nghiệp được thúc đẩy thực hiện quá trình chuyển đổi nhanh hơn, mạnh mẽ hơn, thực chất hơn. Doanh nghiệp nào nắm bắt tốt hơn các làn sóng công nghệ mới sẽ vượt lên trên, cũng như quốc gia nào nắm bắt tốt hơn các làn sóng công nghệ mới sẽ vượt lên trên các quốc gia khác.