1/Luật Đất đai mới được công bố sáng ngày 19/2 có hiệu lực từ 1/1/2025 đã chia các nhóm sẽ được xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) với đất không có giấy tờ. Cụ thể gồm: Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp.

Luật đã mở ra cơ hội được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất còn gọi chung là sổ đỏ cho trường hợp không giấy tờ sử dụng trước ngày 1/7/2014. Để được cấp sổ thì người dân phải hoàn thành những nhiệm vụ về tài chính, đóng các khoản thuê phí theo quy định. Với nhiều trường hợp thì con số này không hề nhỏ, có thể có vướng mắc trong quá trình thực hiện. Bởi lẽ, khi xin cấp sổ đỏ, người sử dụng đất phải nộp các khoản tiền như tiền sử dụng đất (đây thường là khoản chiếm chi phí lớn nhất), lệ phí trước bạ, lệ phí cấp sổ đỏ, phí thẩm định hồ sơ.

2/Trường hợp gia đình anh Đinh Xuân Quang sở hữu căn nhà khang trang gần 100 m2 tại xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì, Hà Nội nhưng chưa được cấp sổ đỏ từ nhiều năm nay. Theo Luật Đất đai mới, dù thuộc diện sẽ được cấp sổ đỏ nhưng mức thuế phí dự kiến gia đình anh phải nộp là 1 tỷ đồng. Anh Quang chia sẻ: “Đây là một số tiền lớn với gia đình chúng tôi. Vợ chồng tôi chỉ là nhân viên nhà nước, làm công ăn lương mà bây giờ phải đóng ngay một số tiền lớn như vậy nên chúng tôi rất băn khoăn”.

Ông Nguyễn Xuân Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì, Hà Nội cho biết: “Trước đây, Luật Đất đai có quy định, các hộ gia đình có thể đóng theo từng đợt hoặc đóng giãn ra. Nay thay mặt các hộ dân, rất mong các cấp chính quyền tạo điều kiện cho các hộ dân được giãn đóng các nghĩa vụ tài chính và đóng theo đợt để các hộ dân có điều kiện thực hiện đúng quy định của pháp luật”.

Nằm tại mặt đường quốc lộ 32 thuộc huyện Hoài Đức, Hà Nội, nhiều hộ dân tại ngõ 365, đường Vạn Xuân vẫn chưa đươc cấp sổ đỏ. Lý do là các căn nhà tại đây vốn nằm trên đất được UBND xã giao sử dụng từ năm 1996. Lúc đó, mỗi gia đình đã nộp một số tiền nhất định để được nhận đất nhưng biên lai lại ghi ủng hộ ngân sách xã xây dựng địa phương hoặc phòng chống bão lụt. Chính vì “khúc mắc” này nên các thửa đất gần 30 năm qua vẫn chưa thể làm được sổ đỏ. Khi Luật Đất đai mới được thông qua, những trường hợp như thế này sẽ được gỡ vướng cấp sổ. Cho dù, hiện tại, đất tại khu vực này có giá thị trường khoảng 150 triệu đồng/m2 thế nhưng nhiều hộ dân lại tỏ ra thờ ơ với quyền lợi của mình. Bà Thu Hà một hộ dân ở đây chia sẻ: “Bà con ở đây chủ yếu là người đã nghỉ hưu. Với số tiền lớn để nộp các loại thuế phí, họ nói cứ để như vậy sống đến già thôi chứ họ không có nhu cầu chuyển nhượng đất, làm sổ đỏ”.

3/Việc cấp sổ đỏ cho những hộ dân ở những khu dân cư đã được xây dựng khang trang, ổn định giúp cho Nhà nước dễ dàng hơn trong việc quản lý thu được những khoản thuế, phí. Tuy nhiên, một số địa phương lại gặp khó khăn vì phụ thuộc phía người dân trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính khi cấp sổ đỏ. Ngoài ra, vai trò của chính quyền địa phương trong việc xác nhận nguồn gốc đất, tránh cảm tính, tạo sự công bằng, minh bạch cũng hết sức quan trọng.

Cấp sổ đỏ cho các trường hợp không giấy tờ được đánh giá là một trong những điểm nhấn quan trọng trong Luật Đất đai sửa đổi vừa qua. Tuy nhiên để thực hiện hiệu quả, các địa phương có kiến nghị cần sớm có hướng dẫn cụ thể, đặc biệt là căn cứ cách thức nộp thuế, phí bảo đảm người dân thực hiện đúng, đủ quyền và nghĩa vụ của mình.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 222 ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật Đất đai yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai xây dựng theo trình tự thủ tục quy định trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật trình Chính phủ ban hành theo thẩm quyền trong tháng 5 tới đây.