Gần đây, khi Sam Zhong đang tìm hiểu để chiếc ô tô đầu tiên của mình, anh ấy đã lái thử một số xe chạy bằng xăng và một số mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện. Tuy nhiên, cuối cùng, anh lại chọn cho mình một chiếc plug-in hybrid Qin Plus của BYD Co.

Với mức giá dưới 100.000 nhân dân tệ (13.900 USD), mẫu xe này phù hợp với túi tiền của Zhong. Trên hết, khả năng chuyển đổi giữa động cơ chạy bằng pin và động cơ đốt trong kiểu cũ của chiếc xe có nghĩa là Zhong có thể tiết kiệm tiền khi đi lại hàng ngày và vẫn thực hiện những chuyến đi đường dài mà không phải lo lắng về việc sạc.

Zhong, một người dân ở tỉnh Quảng Đông 29 tuổi cho biết: “Tôi thích sự mạnh mạnh mẽ của xe chạy xăng và chiếc xe này mang lại cho tôi trải nghiệm lái tuyệt vời, ngay cả ở chế độ chạy hoàn toàn bằng điện. Tôi rất hài lòng với quyết định này”.

VŨ KHÍ BÍ MẬT

Nhu cầu ngày càng tăng đối với xe plug-in hybrid - giúp giải quyết nỗi lo về phạm vi di chuyển và giá cả phải chăng hơn so với ô tô chỉ chạy bằng pin đã khiến phân khúc này trở thành động lực tăng trưởng cho thị trường xe điện của Trung Quốc, đặc biệt là sau khi các khoản trợ cấp xe điện quốc gia kể từ năm 2017 bị loại bỏ vào cuối năm 2022.

Năm ngoái, doanh số bán xe plug-in hybrid đã tăng 83%, so với mức tăng trưởng 21% của xe hoàn toàn bằng điện. Xu hướng này vẫn tiếp tục diễn ra trong năm nay: Vào tháng 1, theo truyền thống là một tháng chậm chạp đối với doanh số bán ô tô, lượng giao hàng xe hoàn toàn chạy bằng điện đã giảm 39% so với tháng 12, trong khi lô hàng xe plug-in hybrid chỉ giảm 16%.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Xe khách Trung Quốc (PCA), doanh số bán xe nói chung đã giảm 14%. Theo Trung tâm Nghiên cứu và Công nghệ Ô tô Trung Quốc, xe điện chạy pin vẫn bán chạy hơn xe plug-in hybrid với tỷ lệ hơn 2:1.

Tuy nhiên, mức tăng trưởng doanh số bán xe hybrid nhanh chóng đã đặt ra câu hỏi về mục tiêu cuối cùng của Trung Quốc là chuyển đổi sang phương tiện giao thông hoàn toàn sạch.

Sự phổ biến ngày càng tăng của xe plug-in hybrid cũng là tin xấu đối với những hãng như Tesla, Xpeng và Nio, những hãng chỉ sản xuất ô tô chạy hoàn toàn bằng điện. Khách hàng của họ chủ yếu tập trung ở các đô thị lớn, giàu có như Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến, nơi các tài xế ưa chuộng xe điện.

Cư dân ở các thành phố nhỏ hơn và khu vực nông thôn, nơi các nhà sản xuất xe điện muốn thâm nhập, dường như thích những lựa chọn hợp lý hơn và phạm vi lái xe dài hơn.

BYD đã bán được 3 triệu xe ô tô vào năm 2023, trong đó xe plug-in hybrid chỉ chiếm chưa đến một nửa tổng số. BYD đã phát triển nền tảng plug-in hybrid, DM-i, trong gần 20 năm.

Thế hệ công nghệ thứ tư ra mắt vào năm 2021 đã trở thành một cú hit lớn, giúp BYD trở thành thương hiệu ô tô bán chạy nhất tại Trung Quốc vào năm ngoái. Công ty này cũng đã vượt Tesla Inc. để trở thành nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới trong quý vừa qua.

Bill Russo, cựu giám đốc của Chrysler và hiện là giám đốc điều hành của Automobileity - một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải cho biết: “BYD là đối thủ chiếm ưu thế - họ có vũ khí mà Tesla không có, đó là xe plug-in hybrid”.

Còn tại Mỹ, theo Motor Intelligence, doanh số bán xe hybrid trong ba quý đầu năm đã tăng 48% so với cùng kỳ năm trước, đảo ngược hoàn toàn so với năm ngoái, khi doanh số bán xe hybrid giảm khoảng 6% so với năm 2021.

David Christ, người đứng đầu bộ phận kinh doanh của Toyota Motor Bắc Mỹ cho biết: “Đó là một thị trường nóng”. Toyota đã chuyển sang xe điện chậm hơn so với các đối thủ của mình, ưu tiên thúc đẩy xe hybrid – thị trường hiện đang có nguồn cung ít hơn.

Hiện các nhà máy của Toyota đang tích cực sản xuất xe Hybrid do cung không đủ cầu và lượng khách hàng chờ trong danh sách ngày một dài.

“Chúng tôi đang cố gắng sản xuất càng nhiều xe Hybrid càng tốt”, giám đốc Christ nói.

Trong khi đó, lượng tồn kho xe điện bZ4X của Toyota đã lên mức 2 tháng rưỡi, cho thấy sự giảm hứng thú của người tiêu dùng với công nghệ mới này.

Robert DuWors, người gần đây đã tìm hiểu về xe điện và đang cân nhắc mua một chiếc ô tô chạy bằng pin cho biết: “Tôi vẫn chưa sẵn sàng mua một chiếc ô tô điện vì lo lắng về phạm vi hoạt động”. Thay vào đó, anh mua một chiếc plug-in hybrid, lưu ý rằng nó có thể đi được 40 đến 50 dặm trong một lần sạc pin, nhiều hơn mức anh lái xe trung bình một ngày.

“Khi tôi sử dụng hết pin thì nó là xe hybrid”, một cư dân 64 tuổi ở Rancho Mirage, California cho biết.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cũng đang bị thua thiệt. Mặc dù họ đi tiên phong trong công nghệ hybrid nhưng các công ty bao gồm Toyota Motor Corp. và Nissan Motor Co. vẫn chưa tập trung nhiều vào plug-in.

Loại hybrid phổ biến ở Nhật Bản được trang bị động cơ đốt trong, cộng thêm động cơ điện giúp nâng cao hiệu suất sử dụng nhiên liệu. Chúng không thể được sạc lại từ lưới điện và không đủ điều kiện nhận trợ cấp địa phương hoặc miễn thuế ở Trung Quốc. Theo trang web của hãng, Toyota cung cấp hơn 20 mẫu xe hybrid và chỉ có hai mẫu xe plug-in hybrid ở Trung Quốc.

Robert DuWors, người gần đây đã tìm hiểu về xe điện và đang cân nhắc mua một chiếc ô tô chạy bằng pin cho biết: “Tôi vẫn chưa sẵn sàng mua một chiếc ô tô điện vì lo lắng về phạm vi hoạt động”. Thay vào đó, anh mua một chiếc plug-in hybrid, lưu ý rằng nó có thể đi được 40 đến 50 dặm trong một lần sạc pin, nhiều hơn mức anh lái xe trung bình một ngày.

Một nhà sản xuất ô tô khác được hưởng lợi nhờ sử dụng các công nghệ mới để xoa dịu nỗi lo về phạm vi hoạt động của khách hàng là Li Auto Inc., với các mẫu xe chủ yếu là xe điện phạm vi mở rộng, ô tô chạy bằng pin và có cả động cơ xăng khởi động.

Nhà sản xuất có trụ sở tại Bắc Kinh này dự kiến vào ngày 26/2 sẽ là nhà sản xuất đầu tiên trong số ba công ty xe điện mới nổi của Trung Quốc, trước Xpeng Inc. và Nio Inc., đạt lợi nhuận hàng năm cho năm 2023, khi doanh số bán hàng tăng 182% lên 376.000 xe.

DẤU HỎI VỚI MÔI TRƯỜNG

Mặc dù xe plug-in hybrid thân thiện với môi trường hơn ô tô chạy xăng nhưng mức độ phổ biến ngày càng tăng của chúng có thể trì hoãn kế hoạch chuyển đổi sang phương tiện giao thông không khí thải của Trung Quốc.

Một chiếc plug-in hybrid thải ra trung bình khoảng 4.800 pound (2.177 kg) carbon dioxide mỗi năm, so với 6.900 pound đối với xe hybrid và 12.500 pound đối với xe chạy xăng. Theo Bộ Năng lượng Mỹ, mặc dù xe điện chạy bằng pin không có lượng khí thải từ ống xả, nhưng việc sử dụng chúng có thể tạo ra khoảng 2.700 pound khí thải carbon dioxide mỗi năm, tùy thuộc vào nguồn điện sạc lại cho ô tô.

Trong hướng dẫn dành cho ngành xe điện ban hành năm 2021, Bắc Kinh đã hình dung ô tô điện - bao gồm cả xe plug-in hybrid — chiếm 25% doanh số bán xe mới vào năm 2025, 90% trong số đó sẽ dành cho xe điện chạy bằng pin.

Theo PCA, mục tiêu 25% đã đạt được vào năm 2022, nhưng xe điện chạy pin ngày nay chiếm 66% doanh số bán xe điện, phần còn lại thuộc về xe plug-in hybrid.

Ilaria Mazzocco, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết việc áp dụng xe điện là một quá trình thúc đẩy giữa người tiêu dùng, nhà sản xuất và chính phủ.

Bà nói: “Tôi nghĩ rằng có khả năng một số thành phố có thể tiếp tục điều chỉnh các chính sách và ưu tiên cho xe chạy bằng pin hơn xe plug-in hybrid. Nhưng khi các công ty cung cấp những lựa chọn đáng tin cậy và giá cả phải chăng, người tiêu dùng có xu hướng có nhu cầu về xe plug-in hybrid nhiều hơn”.

Wang Xin, chủ một đại lý ô tô ở Giang Tô, cho biết ông nhận thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với xe plug-in hybrid. Số lượng câu hỏi về xe plug-in hybrid và xe điện là như nhau, nhưng sự quan tâm đến xe plug-in hybrid tập trung vào một số mẫu xe phổ biến, trong khi mọi người tìm kiếm nhiều loại xe chạy hoàn toàn bằng điện đa dạng hơn.

“Khi hỏi về xe hybrid, họ quan tâm nhất đến giá cả và mức tiêu thụ nhiên liệu của từng mẫu xe, nhưng khách hàng thường bắt đầu với một số câu hỏi chung chung về xe chạy pin-điện, chẳng hạn như độ an toàn và phạm vi lái xe, khi họ xem xét loại xe”, ông nói.

Theo Russo của Automobileity, sự phổ biến của xe plug-in hybrid không hẳn là tiêu cực bởi đây là giai đoạn chuyển tiếp trên con đường áp dụng xe điện chạy pin hoàn toàn.

Đối với các nhà sản xuất ô tô, việc phát triển xe hybrid vừa giúp họ “đặt 1 chân” vào công cuộc điện khí hóa, lại vừa có thể đáp ứng nhu cầu của những tài xế tò mò về EV nhưng chưa hết hoài nghi.