Vào năm ngoái, Mỹ chính thức công bố những hạn chế mới đối với việc vận chuyển chip AI và công cụ sản xuất chip sang Trung Quốc - một động thái khiến mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày một xấu đi.

Tuy nhiên, những quy định đó sẽ tiếp tục được thắt chặt hơn nữa trong thời gian tới, theo một số nguồn tin có hiểu biết về vấn đề chia sẻ với Reuters.

Trong đợt hạn chế đầu tiên, chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn để cho các đơn vị con ở nước ngoài của các công ty Trung Quốc có quyền truy cập tự do vào các vật liệu bán dẫn. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều loại chip điện tử và chất bán dẫn có thể dễ dàng được tuồn lậu vào Trung Quốc hoặc người dùng Trung Quốc vẫn nắm nguồn cung từ xa.

Theo một bài điều tra từ Reuters vào tháng 6 vừa qua, những con chip trong danh sách cấm của Mỹ vẫn được bán chui ở một số cửa hàng trong khu chợ điện tử Huaqiangbei nổi tiếng ở thành phố Thâm Quyến phía nam Trung Quốc.

Và nay, Washington đang cân nhắc thêm nhiều biện pháp để bịt lỗ hổng quy định này, một diễn biến chưa từng được báo cáo trước đây.

Những nỗ lực mới của chính quyền Tổng thống Biden một lần nữa cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc kiểm soát xuất khẩu và tạo ra rào cản đối với Trung Quốc trong việc phát triển các công nghệ AI tiên tiến nhằm phục vụ quân sự.

Ông Greg Allen, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết: “Chắc chắn các công ty Trung Quốc đã mua chip ở nước ngoài để sử dụng trong các trung tâm dữ liệu”. Ông Allen lưu ý thêm rằng Singapore là một trung tâm lớn về điện toán đám mây.

Các chuyên gia giải thích, mặc dù việc vận chuyển những con chip AI đến Trung Quốc đại lục là bất hợp pháp, nhưng rất khó để Mỹ kiểm soát tất cả mọi giao dịch. Đồng thời, các nhân viên ở Trung Quốc vẫn có thể truy cập từ xa và hợp pháp vào các con chip được đặt tại đơn vị con ở nước ngoài của họ.

Hanna Dohmen, Nhà phân tích nghiên cứu tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi (CSET) của Đại học Georgetown lưu ý: “Chúng ta thực sự chưa biết được vấn đề này lớn đến mức nào”.

Trích dẫn một báo cáo trên Tạp chí Quan hệ Quốc tế, liên kết với Trường Quan hệ Quốc tế của Đại học George Washington, Mỹ đang tìm cách ngăn chặn sự gia tăng năng lực trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc, được cho là để hỗ trợ quân đội nước này phát triển các hệ thống chiến đấu không người lái.

Tiềm năng AI của Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào khả năng tiếp cận chip của Mỹ. CSET nhận thấy trong một báo cáo tháng 6/2022 rằng trong số 97 chip AI riêng lẻ được mua thông qua các cuộc đấu thầu của quân đội Trung Quốc trong khoảng thời gian 8 tháng vào năm 2020, gần như tất cả chúng đều được thiết kế bởi các công ty Nvidia, Xilinx, Intel và Microsemi có trụ sở tại Mỹ.

Washington đang nỗ lực xử lý các vấn đề khác liên quan tới dòng chảy chip AI vào Trung Quốc. Vào tháng 8/2023, Nhà Trắng đã trực tiếp yêu cầu Nvidia và AMD hạn chế vận chuyển chip AI sang cả các khu vực khác, bao gồm một số quốc gia Trung Đông.

Các quy định mới về chip AI dự kiến được đưa ra trong tháng này cũng sẽ áp dụng những hạn chế tương tự một cách mở rộng đối với hầu như tất cả các công ty trên thị trường.

Hiện chưa rõ làm thế nào chính phủ Mỹ có thể triển khai biện pháp để ngăn cản Trung Quốc truy cập vào các nhà cung cấp đám mây của Mỹ như Amazon Web Services, nơi cung cấp cho khách hàng của họ quyền truy cập vào các khả năng AI tương tự.

Timothy Fist, một thành viên tại Trung tâm nghiên cứu An ninh Mỹ Mới có trụ sở tại Washington, nhấn mạnh: “Người Trung Quốc hoàn toàn có thể truy cập hợp pháp các con chip tương tự từ mọi nơi trên thế giới. Không có quy định nào về cách truy cập chúng”.

Một đại diện của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận. Bộ Thương mại Trung Quốc trước đây đã cáo buộc Mỹ lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và kêu gọi nước này chấm dứt việc đàn áp vô lý đối với các công ty Trung Quốc.