Tờ New York Times cho hay, Ấn Độ đang âm thầm tìm cách thu hút các đối tác sản xuất iPhone cho Apple và các nhà sản xuất thiết bị điện tử khác, thuyết phục họ chuyển dịch ra khỏi Trung Quốc.

Trên thực tế, điều này đang xảy ra ở các khu công nghiệp Nam Ấn Độ trên những mảnh đất từng là đất nông nghiệp.

HY VỌNG

Ở Sriperumbudur, người ta gọi Apple là “khách hàng” bởi không dám trực tiếp nhắc đến tên một công ty vốn rất coi trọng tính bảo mật.

Nhưng có quá nhiều thứ không thể che giấu. Hai khu phức hợp ký túc xá khổng lồ đang mọc lên. Sau khi hoàn thành, mỗi khu vực sẽ là một khối gồm 13 tòa nhà với 24 phòng mỗi tầng xung quanh hành lang hình chữ L. Mỗi căn phòng sơn màu hồng đó sẽ có giường cho sáu công nhân, tất cả đều là phụ nữ. Hai khối nhà sẽ chứa 18.720 công nhân mỗi khối.

Đó là một khung cảnh vốn rất đỗi quen thuộc ở Thâm Quyến hoặc Trịnh Châu, những thành phố của Trung Quốc nổi tiếng với năng lực sản xuất iPhone. Nhưng, không có gì ngạc nhiên khi mô hình này đang được sao chép lại ở Ấn Độ.

Sriperumbudur, thuộc bang Tamil Nadu được xem như “pháo đài” của Foxconn – công ty đang mở rộng tại Ấn Độ. Từ lâu, công ty này cũng đã đóng vai trò lớn nhất trong việc sản xuất iPhone cho Apple. Và gần đây nhất là năm 2019, khoảng 99% trong số iPhone đó được sản xuất tại Trung Quốc.

Ấn Độ, với tư cách là một phần của nỗ lực sản xuất quốc gia, đang dần dần loại bỏ sự thống trị đó, khi nhiều công ty đang tìm cách mở rộng hoạt động của họ sang các quốc gia khác ngoài Trung Quốc. Ước tính khoảng 13% số iPhone trên thế giới được lắp ráp tại Ấn Độ vào năm ngoái và khoảng 3/4 trong số đó được sản xuất tại Tamil Nadu. Đến năm tới, khối lượng sản xuất ở Ấn Độ dự kiến sẽ tăng gấp đôi.

Nhưng bất chấp gần 10 năm sáng kiến “Made in India” được thúc đẩy bởi thủ tướng Narendra Modi, hoạt động sản xuất như một phần của nền kinh tế đã bị đình trệ. Ở mức khoảng 16%, thấp hơn một chút so với thời điểm ông Modi nhậm chức vào năm 2014 và thấp hơn nhiều so với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc – vốn được ví như “những con hổ châu Á” cất cánh mạnh mẽ.

Nhìn chung, Ấn Độ vẫn rất cần nhiều việc làm có tay nghề cao hơn. Năm ngoái, Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới và dân số trong độ tuổi lao động của nước này đang tăng nhanh. Nhưng biến sự phình to về nhân khẩu học đó thành một lợi thế thực sự có nghĩa là làm cho người lao động Ấn Độ làm việc hiệu quả hơn. Một nửa trong số họ vẫn phụ thuộc vào hoạt động nông nghiệp nhỏ.

Tamil Nadu có thể chỉ ra con đường phía trước. Bang có tới 72 triệu dân này hiện đang thành công theo những cách mà Ấn Độ nói chung không thể làm được. Chính phủ quốc gia bắt đầu trợ cấp cho hoạt động sản xuất thiết bị điện tử trên toàn quốc vào năm 2021, gây ra cơn sốt ở những nơi như Noida, ngay cạnh New Delhi.

Nhưng đối với Tamil Nadu, sự khuyến khích đó không phải là sự hấp dẫn thiết yếu. T.R.B. Rajaa, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp của Tamil Nadu có thể nêu bật những lợi thế sẵn có của bang: Trường học, giao thông, sinh viên tốt nghiệp ngành kỹ thuật. Ông nói: “Chúng tôi không bao giờ so sánh sự phát triển của mình với các bang khác của Ấn Độ. Chúng tôi tự lập biểu đồ cho sự phát triển và cách chúng tôi có thể thực hiện được điều đó”.

Ông Rajaa và những người ủng hộ Tamil Nadu tự hào về nguồn nhân lực mà bang của họ đã xây dựng được, đặc biệt là về phụ nữ. Nhiều người trong số họ làm những công việc chính thức, trong khi rất ít phụ nữ ở các bang khác làm việc: 43% tổng số nữ công nhân nhà máy Ấn Độ làm việc ở Tamil Nadu, nơi sinh sống của 5% dân số cả nước.

Các khu vực của Tamil Nadu đã hoạt động như những nơi dẫn đầu về công nghiệp. Một vành đai dài các nhà sản xuất ô tô và phụ tùng ô tô trải dài dọc theo bờ biển từ thủ phủ Chennai. Ở phía tây thung lũng Coimbatore, có các nhà máy chuyên sản xuất máy bơm và đúc khuôn. Có một cụm hàng dệt kim ở Tiruppur và nhà sản xuất que diêm lớn nhất đất nước nằm ở Sivakasi.

Điều đáng chú ý là Ấn Độ đang lao vào cả những mặt hàng cao cấp như iPhone. Ấn Độ chưa bao giờ có khả năng cạnh tranh quốc tế trong việc sản xuất những thứ như áo phông hay giày thể thao.

TRUNG QUỐC THU NHỎ

Đây không phải là lần đầu tiên trong thế kỷ này, Ấn Độ được kỳ vọng sẽ thăng hạng trong ngành sản xuất điện tử có giá trị cao. Cũng không phải lần đầu tiên Tamil Nadu có vẻ là bệ phóng tốt nhất cho cả nước.

Năm 2006, Nokia của Phần Lan, khi đó là gã khổng lồ về điện thoại di động, đã xây dựng một nhà máy lớn ở trung tâm khu công nghiệp do chính phủ quy hoạch ở Sriperumbudur. Nơi đó được cho là sẽ sản xuất hàng triệu chiếc điện thoại mỗi năm cho Ấn Độ và phần còn lại của thế giới. Tuy nhiên, điện thoại thông minh và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009 đã đánh gục những giấc mơ đó.

Nhưng những hy vọng vẫn còn đó. Sriperumbudur ban đầu hấp dẫn nhờ kinh nghiệm sản xuất ô tô. Huyndai đã thành lập chi nhánh tại đây vào năm 1996, ngay sau khi Ấn Độ mở cửa nền kinh tế để thu hút nhiều đầu tư nước ngoài hơn và Tamil Nadu thành lập cơ quan phát triển nhà nước đầu tiên. Tiếp theo là sản xuất thủy tinh và các mặt hàng điện cơ bản.

Sau một thời gian tạm lắng, nhà máy cũ của Nokia đã được xây dựng lại bởi Salcomp, một công ty địa phương chuyên sản xuất bộ sạc điện cao cấp, giờ dành cho các công ty như Apple. Các nhà máy của hàng chục nhà cung cấp Apple được biết đến và đồn đại khác đã mọc lên xung quanh đó, cùng với Samsung, Dell và hầu hết các công ty điện tử đa quốc gia lớn khác.

Vào thứ sáu vừa qua, Young Liu, giám đốc điều hành của Foxconn đã có mặt tại New Delhi để được trao giải Padma Bhushan, giải thưởng dân sự cao quý thứ ba của đất nước. Ông nói: “Hãy làm phần việc của mình vì hoạt động sản xuất ở Ấn Độ và vì sự tiến bộ của xã hội”.

Mạng lưới doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn đang phát triển góp phần vào sự thành công của Tamil Nadu. Một trong số đó là Sancraft Industries ở Sriperumbudur, một công ty có doanh thu khoảng 5 triệu USD chuyên sản xuất các bộ phận bằng nhựa đúc cho một số công ty cung cấp sản phẩm cho máy iPhone.

Người sáng lập công ty, Amit Gupta, nói rằng Nokia đã “đưa hệ sinh thái đến đây” và các kỹ sư Phần Lan của hãng đã làm rất nhiều việc để đưa ra các tiêu chuẩn toàn cầu. Kinh nghiệm làm việc với một khách hàng ban đầu, Schneider Electric, một công ty của Pháp, đã dạy anh cách tích hợp hoạt động của mình với những khách hàng mới đến từ Hàn Quốc và Trung Quốc.

Là nơi tổ chức chuỗi cung ứng quốc tế, Tamil Nadu đã thu hút các nhà hàng và cửa hàng tạp hóa phục vụ khẩu vị phương Tây và Đông Á. Ông Gupta, người từng làm việc ở Thâm Quyến 15 năm trước cho biết: “Ở đây giống như một phiên bản thu nhỏ của Trung Quốc”.

Ở Ấn Độ và nước ngoài, không ít người tỏ ra phấn khích về triển vọng Ấn Độ thay thế Trung Quốc trong ít nhất một phần nào đó trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Vào năm ngoái, Tim Cook, giám đốc điều hành của Apple, đã xuất hiện ở Ấn Độ với hai bàn tay ấn dấu namaste và một dấu son đỏ trên trán, khai trương cửa hàng Apple đầu tiên ở nước này.

Theo thống kê, hiện có tổng cộng có hơn 130 công ty Fortune 500 đang kinh doanh ở Tamil Nadu.

Các nhà máy điện tử ở Sriperumbur trông rất giống nhau. Những khu vườn và bãi đậu xe chứa đầy hàng chục chiếc xe buýt màu trắng ngăn cách các nhà máy lắp ráp thấp. Những chiếc xe buýt đưa đón hàng nghìn công nhân đến và đi từ nhà của họ ở những ngôi làng cách đó 30 đến 60 dặm.

"Ở đây giống như một phiên bản thu nhỏ của Trung Quốc”.

Bên trong một nhà cung cấp của Apple, các công nhân mặc áo khoác xanh đeo mặt nạ đi ngang qua các dãy máy móc bọc nhôm trắng trên những con đường được đánh dấu bằng những mũi tên màu vàng dán trên sàn. Trần nhà thấp, tầm nhìn dài và rõ ràng và những tấm bảng khuyến khích hành vi tốt bằng tiếng Anh và tiếng Tamil.

Còn nhiều điều nữa sẽ tiếp tục diễn ra. Corning, nhà sản xuất kính của Mỹ, đang thành lập một nhà máy có thể sản xuất màn hình Gorilla Glass cho iPhone, và VinFast cũng đã công bố một nhà máy trị giá 2 tỷ USD để sản xuất xe điện.

Ông Rajaa, bộ trưởng công nghiệp bang cũng bày tỏ ý định sẽ không dừng lại. Ông và các quan chức khác ở Tamil Nadu đang cố gắng thu hút thêm nhiều doanh nghiệp sản xuất những mặt hàng rẻ hơn với số lượng lớn hơn. Nếu phần còn lại của đất nước có thể làm theo Tamil Nadu, Ấn Độ có thể tạo ra đủ số công việc đòi hỏi kỹ năng thấp hơn cho nhu cầu dân số trẻ và ngày càng tăng của nước này.

Ông Rajaa đã dành tuần đầu tiên của tháng 1 để chiêu đãi các nhà đầu tư nước ngoài bằng các kế hoạch bao gồm một cụm công nghiệp mới đang phát triển, tập trung vào giày dép. Khoảng 140 dặm về phía nam của Sriperumbudur, Nikes, Adidases và Crocs mới bắt đầu triển khai sản xuất ở Perambalur.