Container và tàu hàng tại cảng Thanh Đảo, Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhanh hơn dự kiến trong quý đầu tiên của năm nay nhờ tiêu dùng dịch vụ mạnh mẽ, nhưng sản lượng sản xuất của các nhà máy đã bị chậm lại và những con số thống kê về xuất, nhập khẩu mới nhất cho thấy còn một chặng đường dài để nước này lấy lại động lực tăng trưởng như trước đại dịch.

Lo ngại về nhu cầu thế giới yếu và rủi ro đối với nền kinh tế Trung Quốc

Dữ liệu cập nhật của Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, các chuyến hàng hóa đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã giảm 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 4/2023, kéo dài mức giảm 1,4% ghi nhận một tháng trước đó, trong khi xuất khẩu tăng 8,5%, giảm đáng kể so với mức tăng 14,8% trong tháng 3/2023.

Theo một cuộc khảo sát mới đây của hãng tin Reuters, các chuyên gia kinh tế dự đoán nhập khẩu của Trung Quốc năm nay sẽ không tăng trưởng và xuất khẩu tăng 8%.

"Vào đầu năm nay, người ta cho rằng nhập khẩu của Trung Quốc sẽ dễ dàng vượt qua mức năm 2022 sau khi mở cửa trở lại nhưng thực tế đã không xảy ra", Xu Tianchen, chuyên gia kinh tế tại Cơ quan nghiên cứu, tư vấn kinh tế Economist Intelligence Unit cho biết.

Ông cho biết thêm: Mặc dù sự phục hồi sau COVID-19 của Trung Quốc diễn ra nhanh chóng và sắc nét, nhưng phần lớn nó diễn ra khép kín và phần còn lại của thế giới không cảm nhận được. Các quan chức Chính phủ đã nhiều lần cảnh báo về môi trường bên ngoài "nghiêm trọng" và "phức tạp" trước nguy cơ suy thoái kinh tế gia tăng đối với nhiều đối tác thương mại quan trọng của Trung Quốc.

Sự suy giảm mạnh trong dòng chảy thương mại sẽ làm dấy lên lo ngại về tình trạng nhu cầu bên ngoài và rủi ro đối với nền kinh tế nội địa Trung Quốc, đặc biệt là do sự phục hồi yếu ớt so với một năm trước đó khi các chuyến hàng xuất khẩu và nhập khẩu bị gián đoạn nghiêm trọng do các hạn chế COVID-19 của Trung Quốc.

Zichun Huang, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Tổ chức nghiên cứu kinh tế Capital Economics dự báo: “Với triển vọng u ám về nhu cầu bên ngoài, chúng tôi cho rằng xuất khẩu sẽ giảm hơn nữa trước khi chạm đáy vào cuối năm nay”.

Nhập khẩu suy giảm cho thấy nền kinh tế thế giới sẽ không thể trông cậy nhiều vào động cơ tăng trưởng nội địa của Trung Quốc, và khi quốc gia này tái xuất một số hàng nhập khẩu có thể làm trầm trọng thêm mức độ tăng trưởng kém của một số nền kinh tế đối tác thương mại lớn.

Đơn cử, việc Trung Quốc nhập khẩu chất bán dẫn giảm 15,3% cho thấy mức độ sụt giảm nhu cầu trên thị trường tái xuất khẩu đối với nhóm linh kiện này. Nhập khẩu than của Trung Quốc trong tháng 4 quay đầu giảm do nhu cầu trong nước suy yếu, trái ngược với mức tăng cao nhất trong 15 tháng của tháng trước. Nhập khẩu đồng - một chỉ số đại diện cho tăng trưởng toàn cầu và khí đốt tự nhiên của nước này trong tháng 4/2023 cũng ghi nhận giảm.

Các dữ liệu khác gần đây cho thấy, xuất khẩu của Hàn Quốc sang Trung Quốc, một chỉ số hàng đầu về nhập khẩu của Trung Quốc, đã giảm 26,5% trong tháng 4, đánh dấu 10 tháng giảm liên tiếp.

Tăng trưởng xuất, nhập khẩu của Trung Quốc từ tháng 4/2021 đến nay. Đồ họa: Reuters

Trung Quốc có thể tăng cường chính sách hỗ trợ lĩnh vực sản xuất

Ở chiều ngược lại, tăng trưởng xuất khẩu sang ASEAN - đối tác xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc giảm mạnh xuống 4,5% trong tháng 4/2023 từ mức 35,4% của tháng trước.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 4 cho thấy, các đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm mạnh, nhấn mạnh thách thức mà các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp Trung Quốc đang phải đối mặt với hy vọng phục hồi kinh tế mạnh mẽ sau COVID-19.

Các nhà phân tích cho rằng, chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ trên toàn cầu kéo dài hơn một năm qua và những vấn đề căng thẳng trong khu vực tài chính - ngân hàng tại các nước phương Tây gần đây tiếp tục gây lo ngại cho triển vọng phục hồi của cả Trung Quốc và toàn cầu.

Chính phủ Trung Quốc đã tăng cường một loạt các biện pháp hỗ trợ chính sách nhằm hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP khiêm tốn khoảng 5% cho năm nay, sau khi không đạt được mục tiêu đặt ra trong năm 2022.

"Nền kinh tế toàn cầu đang xấu đi và sẽ làm suy yếu lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc. Nhiều khả năng, để ứng phó, Chính phủ sẽ can thiệp nhằm hỗ trợ thị trường lao động của khu vực sản xuất thông qua kích thích tài chính", Iris Pang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Tổ chức ngân hàng và dịch vụ tài chính Internationale Nederlanden Groep (ING) nhận định.