Bài toán chuyển đổi xe máy điện

Thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang sử dụng năng lượng sạch, buộc các lĩnh vực như giao thông vận tải cũng phải "xanh hóa". Tại Việt Nam, làn sóng này nóng lên từng ngày và mỗi "ông lớn" trong ngành gọi xe lại chọn một hướng đi riêng.

Trong khi Xanh SM đi theo mô hình hệ sinh thái khép kín, tự chủ từ xe VinFast đến tài xế, thì Grab, với mạng lưới tài xế rộng khắp phải đối mặt với một thách thức khác, đó là làm sao để thuyết phục, thay vì ép buộc hàng trăm nghìn người lao động chuyển đổi.

Hệ sinh thái mở là chiến lược mà Grab lựa chọn, nhưng con đường này lại không bằng phẳng. Các chương trình thử nghiệm ban đầu của hãng cho thấy những lợi ích rõ rệt về chi phí vận hành, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức, rào cản.

Anh Mạnh Dũng, một tài xế GrabBike lâu năm tại Hà Nội, là một trong những người đầu tiên tham gia chương trình cho hay: "Quả thật, mỗi ngày chi phí nhiên liệu giảm được gần một nửa, không còn phải lo thay dầu định kỳ".

Tuy nhiên, sự hào hứng ban đầu nhanh chóng bị thay thế bằng nỗi lo lắng. "Cứ chạy được khoảng 100-120km là xe báo pin yếu. Mỗi lần sạc đầy ở nhà mất ít nhất 6-8 tiếng. Khoảng thời gian đó là 'thời gian chết', tôi không chạy thêm được cuốc nào".

Câu chuyện của anh Dũng không phải là cá biệt. Với một tài xế công nghệ, chiếc xe máy là "cần câu cơm" và thời gian là vàng. Việc phải tạm dừng công việc trong nhiều giờ để sạc pin là một sự đánh đổi quá lớn.

Thêm vào đó, phần lớn tài xế đang ở trọ trong những không gian chật hẹp, việc tìm một nơi sạc an toàn qua đêm cũng là một vấn đề lớn. Rõ ràng, để công cuộc chuyển đổi thành công, Grab cần một giải pháp không chỉ tiết kiệm tiền, mà quan trọng hơn, phải tối ưu được thời gian cho đội ngũ tài xế.

Cú bắt tay chiến lược với Selex Motors

Lời giải cho bài toán của Grab đến từ một cái tên không quá xa lạ trong giới khởi nghiệp công nghệ Việt Nam, đó là Selex Motors.

Thay vì tiếp tục tìm kiếm những mẫu xe điện với pin lớn hơn, hay sạc nhanh hơn, Grab đã quyết định "đặt cược" vào một giải pháp mang tính cách mạng hơn là đổi pin.

Selex Motors được thành lập năm 2018 bởi Tiến sĩ Nguyễn Hữu Phước Nguyên, người từng có nhiều năm nghiên cứu về cơ khí và robot tại Mỹ.

Với ông, Selex mang trong mình một tầm nhìn lớn, đó là xây dựng một hệ sinh thái xe điện toàn diện cho khu vực Đông Nam Á, khi đã huy động thành công hàng triệu USD từ các quỹ đầu tư lớn như ADB Ventures, Schneider Electric và Touchstone Partners.

Tháng 7/2023, nhà máy của Selex Motors đã vinh dự đón tiếp bà Janet Yellen, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ đến thăm. Đây không chỉ là sự công nhận dành riêng cho Selex, mà còn là một tín hiệu mạnh mẽ khẳng định vai trò của các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam trong chuỗi cung ứng năng lượng sạch toàn cầu.

Trước khi bắt tay với Grab, mô hình của Selex đã được chứng thực hiệu quả qua sự hợp tác với hàng loạt công ty giao vận lớn như Lazada Logistics, ShopeeFood, DHL...

Cốt lõi làm nên sự khác biệt của Selex nằm ở mạng lưới trạm đổi pin tự động. Thay vì cắm sạc và chờ đợi, tài xế chỉ cần đến một trạm đổi pin, thao tác trên ứng dụng điện thoại để lấy ra một viên pin đã được sạc đầy và thay thế cho viên pin đã cạn.

Toàn bộ quá trình này chỉ mất khoảng 2 phút, nhanh tương đương thời gian đổ một bình xăng. Giải pháp này đã triệt tiêu hoàn toàn "thời gian chết", nỗi ám ảnh lớn nhất của các tài xế xe điện.

Việc Selex Motors bắt tay với Grab đã mang lại lợi ích cộng hưởng cho cả hai. Grab có được một lời giải thực tế và hiệu quả để đẩy nhanh quá trình "xanh hóa" đội ngũ tài xế mà không cần đầu tư khổng lồ vào hạ tầng.

Ngược lại, Selex có cơ hội tiếp cận với mạng lưới tài xế xe hai bánh lớn nhất thị trường, một đòn bẩy quan trọng để mở rộng hệ thống trạm đổi pin của mình ra quy mô toàn quốc một cách thần tốc.

Để đẩy nhanh quá trình này, Selex cam kết đưa ra các chính sách ưu đãi độc quyền cho tài xế Grab, từ việc giảm giá mua xe, cho thuê xe cho đến các gói cước đổi pin hấp dẫn. Về phía mình, Grab cũng tích cực quảng bá giải pháp này và dự kiến tích hợp bản đồ trạm đổi pin của Selex trực tiếp lên ứng dụng tài xế.