Mặc dù dữ liệu hoạt động kinh tế tháng 5 không xấu đi, HSBC cho rằng, Việt Nam vẫn chưa có dấu hiệu "chạm đáy" để bật trở lại trong bối cảnh nhiều khó khăn gia tăng cản trở tăng trưởng. Trong đó, dữ liệu lĩnh vực bên ngoài chậm lại vẫn là rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng.

Trong khi xuất khẩu giảm 5,8% so với cùng kỳ năm trước, một mức giảm nhẹ hơn hẳn so với mức giảm hai con số tháng trước. Sự suy yếu trên diện rộng của xuất khẩu tiếp tục ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng của Việt Nam khi không có ngành hàng nào trong số các ngành hàng chính như điện tử, máy móc, dệt may/da giày và đồ nội thất gỗ cho thấy dấu hiệu phục hồi đáng kể.

Theo báo cáo, mặc dù dữ liệu xuất khẩu chính thức của Việt Nam chưa được công bố trong tháng 5, dữ liệu tính đến tháng 4/2023 cho thấy đơn hàng sụt giảm mạnh ở ba thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam: Mỹ, Trung Quốc và EU. Cụ thể, với thị phần lớn lên tới 30%, Việt Nam chắc chắn dễ bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế chậm lại ở Mỹ.

Bảng tóm tắt các chỉ số kinh tế

HSBC cho biết, xuất khẩu giảm xuống một con số, nhập khẩu giảm nhanh hơn nhiều, với tốc độ giảm 18,3% so với cùng kỳ năm trước. Có ý kiến cho rằng điều đó có lợi cho thặng dư thương mại của Việt Nam, ghi nhận ở mức 2,2 tỷ USD, gấp đôi mức bình quân tháng của năm 2022. Thật vậy, cán cân thương mại được cải thiện phần nào chính là lý do đồng VND duy trì tương đối ổn định trong bối cảnh đồng USD mạnh lên suốt hai tuần trước, vượt qua các đồng tiền khác như KRW và MYR, vốn cũng liên quan mật thiết đến đồng RMB.

"Tuy nhiên, với ngành sản xuất có bản chất thiên về nhập khẩu, sự suy yếu lớn trong nhập khẩu của Việt Nam cũng là dấu hiệu cho thấy sự phục hồi chậm chạm của xuất khẩu trong tương lai", báo cáo nhận định.

Sự suy yếu trong xuất khẩu nhiều khả năng còn trong giai đoạn ngắn hạn

Theo HSBC, ngành dịch vụ của Việt Nam vẫn tiếp tục là một điểm sáng, phần nào bù đắp cho những suy yếu ở lĩnh vực bên ngoài. Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn giữa những mặt hàng giá trị cao, ví dụ như ô tô, và dịch vụ liên quan đến du lịch – một xu hướng cũng đang diễn ra ở các nước khác trong khu vực. Điểm tích cực là lượng khách du lịch nhập cảnh vào Việt Nam có chiều hướng tăng.

Bất chấp số lượng có giảm nhẹ so với mức của tháng 4, Việt Nam một lần nữa lại đón hơn 900.000 du khách, đưa mức phục hồi du lịch lên khoảng 70% so với mức của năm 2019. Cụ thể, du khách đến từ Trung Quốc đại lục phục hồi 35% so với mức của năm 2019 mặc dù vẫn còn chậm, con số này vẫn còn đang tăng lên. Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc phục hồi các chuyến bay thẳng với Trung Quốc, hiện tại đã phục hồi 44% so với mức của năm 2019.

HSBC tính toán, Việt Nam đã đón tổng cộng 4,6 triệu du khách quốc tế từ đầu năm tới nay, đạt 60% mục tiêu 8 triệu du khách quốc tế của năm 2023. Với mùa du lịch hè sắp tới và khả năng nới lỏng các hạn chế về thị thực, vốn đang được Quốc hội cân nhắc, Việt Nam có thể sẽ chứng kiến một cú hích mạnh hơn từ du lịch quốc tế, một nguồn hỗ trợ rất cần thiết đối với nền kinh tế đang chững lại hiện nay.

Đề xuất bao gồm kéo dài thời hạn thị thực điện tử (từ 30 ngày) lên 90 ngày và thời gian miễn thị thực (từ 15 ngày) lên 45 ngày, cũng như mở rộng danh sách các nước, vùng lãnh thổ có công dân được cấp thị thực điện tử nhằm theo kịp với các quốc gia khác trong khu vực.

Ngoài ra, theo HSBC, tín hiệu tích cực khác là lạm phát tiếp tục hạ nhiệt. Đà lạm phát toàn phần vẫn ổn định trong tháng 5, đưa lạm phát toàn phần cả năm so với cùng kỳ năm trước xuống 2,4%.

Mặc dù chi phí xây dựng và vật liệu tăng 1,0% so với cùng kỳ tháng trước, chủ yếu phản ánh đợt tăng giá điện một tháng trước đó, chi phí vận chuyển giảm đáng kể (-3% so với cùng kỳ tháng trước) bù lại một số rủi ro tăng lạm phát. Lạm phát dịu xuống là một trong những nguyên nhân Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mới đây cắt giảm lãi suất lần thứ ba.