Vướng mắc chuyển đổi mục đích đất rừng phòng hộ, đất lúa, khó khăn tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ, dừng để điều chỉnh theo kết luận của Kiểm toán nhà nước… là những nguyên nhân chủ yếu khiến hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Bình Định chậm tiến độ.
Điển hình cho khó khăn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng là dự án nhà ở xã hội (NOXH) phía Tây đường Trần Nhân Tông, TP. Quy Nhơn. Tháng 7/2021, Công ty TNHH Đầu tư Tây Trần Nhân Tông - một liên danh giữa Công ty CP Đầu tư và thương mại Thủ Đô và Công ty CP Đầu tư nhà An Bình - được lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu để thực hiện dự án. Quy mô dự án khoảng 1,4ha, tổng mức đầu tư 858 tỷ đồng, tiến độ thực hiện từ 2021-2023, tuy nhiên dự án đang gặp nhiều khó khăn để giải phóng mặt bằng.
Dự án NOXH Hàng Hải Bình Định tại TP. Quy Nhơn quy mô 0,5ha, tổng mức vốn 1.075 tỷ đồng, tiến độ thực hiện dự kiến trong 5 năm, hoàn thành vào quý III/2026. Dự án do Công ty CP Hàng hải Bình Định làm chủ đầu tư, hiện đang chậm triển khai do vướng mắc về phương án thiết kế công trình theo quy định đối với quỹ đất 20% kinh doanh thương mại.
Cũng được lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu vào tháng 10/2019, dự án NOXH Ecohome Nhơn Bình cũng đã chậm tiến độ so với kế hoạch hoàn thành dự kiến đã 6 tháng. Quy mô dự án 4,6ha, tổng vốn khoảng 1.402 tỷ đồng do Công ty TNHH Ecohome Nhơn Bình làm chủ đầu tư. Nguyên nhân là chủ đầu tư đang tạm dừng thi công, phối hợp với các cơ quan ban ngành để thực hiện điều chỉnh dự án theo nội dung kết luận của Kiểm toán Nhà nước.
Hai trường hợp tiêu biểu gặp khó khăn về chuyển đổi mục đích sử dụng đất là dự án NOXH Vạn Phát và dự án tại khu vực 1, phường Đống Đa, TP. Quy Nhơn.
Theo đó, dự án NOXH tại khu vực 1, phường Đống Đa, TP. Quy Nhơn có diện tích gần 1,9ha, tổng vốn đầu tư khoảng 359 tỷ đồng, tiến độ hoàn thành vào năm 2023. Tuy nhiên, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Phú Mỹ - Quy Nhơn gặp nhiều khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng cho dự án do vướng mắc chuyển đổi mục đích đất rừng phòng hộ với phần diện tích khoảng 9.660m2 do Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn quản lý.
Dự án NOXH Vạn Phát do Doanh nghiệp tư nhân dệt may thương mại Vạn Phát thực hiện, diện tích 4,3ha, tổng vốn khoảng 626 tỷ đồng. Tiến độ dự kiến hoàn thành vào quý IV/2026, nhưng dự án đang gặp vướng mắc trong chuyển đổi đất lúa để thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất.
Khó khăn về tiếp cận nguồn vốn là một nguyên nhân căn bản khiến dự án NOXH Pisico chậm triển khai. Được chấp thuận chủ trương đồng thời chấp thuận nhà đầu tư vào tháng 8/2021, Tổng công ty Pisico Bình Định – Công ty CP thực hiện dự án trên diện tích gần 1ha, tổng vốn khoảng 263 tỷ đồng. Tuy nhiện, dự án đang vướng mắc về phương án thiết kế công trình theo quy định đối với quỹ đất 20% kinh doanh thương mại.
Đồng thời, do chưa tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ theo Nghị định 31/2022 của Chính phủ nên nhà đầu tư phải vay vốn ngân hàng thương mại với lãi suất cao, đã làm chi phí xây dựng tăng, ảnh hưởng đến hiệu quả dự án.