Nguồn tin cho biết, mặc dù đã từ chức chủ tịch điều hành vào năm 2019, nhưng ông Jack Ma vẫn là một nhân vật có ảnh hưởng tại Alibaba và tích cực trong việc quyết định chiến lược của công ty.

Trong những tháng gần đây, ông đã gọi điện cho các giám đốc điều hành hàng đầu của Alibaba, bao gồm cả chủ tịch kiêm giám đốc điều hành hiện tại Daniel Zhang, thúc giục họ chia tách công ty. Ông đã nói rằng điều đó sẽ giúp công ty nhanh nhẹn và cạnh tranh hơn trong thị trường ngày càng đông đúc của Trung Quốc.

Jack Ma và niềm đam mê với nông nghiệp

Ông Jack Ma từ chức chủ tịch điều hành của Alibaba vào năm 2019. Tỷ phú công nghệ nổi tiếng nhất của cường quốc thứ hai thế giới đã gần như rút lui khỏi tầm nhìn của công chúng kể từ khi đế chế kinh doanh mà ông gây dựng rơi vào tầm ngắm của chính phủ Trung Quốc hơn hai năm trước.

Jack Ma Foundation cho biết trong một tuyên bố rằng ông Jack Ma không còn tham gia quản lý và điều hành Alibaba nữa. Họ cho biết thêm rằng ông thường xuyên đi du lịch ở Trung Quốc và nước ngoài, tập trung vào phát triển nông nghiệp bằng công nghệ mới.

Theo những người biết ông, trong thời gian vắng mặt ở Trung Quốc, ông Jack Ma đã dành thời gian đáng kể ở Nhật Bản.

Một tạp chí địa phương báo cáo rằng ông đã sống một phần thời gian tại một ngôi nhà ở Hakone, một khu nghỉ mát suối nước nóng đáng kính cách Tokyo khoảng 80 km. Một nhân viên của một cửa hàng sushi gần đó đã cho biết rằng trong khoảng thời gian đó, một trợ lý của ông thường đến để nhận đơn đặt hàng mang đi với các món ngon như nhím biển và cá ngừ.

Ông Jack Ma cũng đi du lịch nhiều nơi trong thời gian này, thường để theo đuổi sở thích của mình về ẩm thực và các lĩnh vực liên quan.

Trong một bài phát biểu năm 2017, ông Ma cho biết các công nghệ như điện toán đám mây và dữ liệu lớn có thể giúp ích cho nông dân ở Trung Quốc. Ông gọi hiện đại hóa nông nghiệp là “điểm sáng và trụ cột tăng trưởng quan trọng cho sự phát triển kinh tế của Trung Quốc” trong hai đến ba thập kỷ tới.

Đồng thời, trong lần xuất hiện tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos năm 2019, ông nói rằng nếu có thể bắt đầu một công việc kinh doanh mới, ông sẽ đi làm nông nghiệp.

Ông Jack Ma nhiều lần bày tỏ niềm đam mê với lĩnh vực nông nghiệp

Ngày 2/7 năm trước, ông đã đến thăm Đại học & Nghiên cứu Wageningen ở Hà Lan. Trường đại học nói rằng ông “muốn cống hiến toàn bộ thời gian và nỗ lực của mình cho nông nghiệp và thực phẩm bền vững, bao gồm cả ở sa mạc Gobi,” trải dài Mông Cổ và Trung Quốc.

Vài tháng sau, vào ngày 17/10, ông ấy đã đến thăm Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản của Đại học Kindai ở quận Wakayama của Nhật Bản bên cạnh Osaka. Các nhà nghiên cứu của trường đại học được ghi nhận vì đã tìm ra cách nuôi cá ngừ vây xanh, một bước hướng tới việc tạo ra nguồn cung cấp cá ổn định được những người hâm mộ sushi yêu thích.

Đến tháng 1 năm 2023, nguồn tin của WSJ cho biết ông Jack Ma đã gặp Dhanin Chearavanont, chủ tịch cấp cao của Charoen Pokphand Group, một tập đoàn nổi tiếng của Thái Lan chuyên kinh doanh thực phẩm. Hai tỷ phú đã thảo luận về các cách giải quyết tình trạng thiếu lương thực và ông đã hỏi những người chủ nhà về công nghệ trồng lúa ở Thái Lan.

Hiện tại, ông Ma đã trở lại thành phố nơi ông sinh ra, Hàng Châu, một phần của vùng hạ lưu sông Dương Tử được mệnh danh là vùng đất của cá và trồng lúa.

Điều hành việc chia tách Alibaba

Tuy đã rời ghế chủ tịch, ông Jack Ma vẫn giữ một số ảnh hưởng chính thức với tư cách là thành viên ủy ban của Alibaba Partnership, một cơ quan hoạch định chiến lược gồm các giám đốc điều hành cấp cao của gã khổng lồ thương mại điện tử. Cơ quan được chính thức thành lập vào năm 2010 này theo quy ước có độc quyền đề cử các ứng cử viên cho các ghế hội đồng quản trị của tập đoàn.

Kể cả sau khi Jack Ma vắng bóng dưới ánh đèn sân khấu, nhưng mọi động thái của ông đều gây chú ý trong môi trường kinh doanh của Trung Quốc. Vận may của ông được cả trong và ngoài nước coi là thước đo thái độ của Trung Quốc đối với các doanh nghiệp tư nhân.

Eswar Prasad, giáo sư tại Đại học Cornell và là cựu lãnh đạo Trung Quốc tại Tổ chức Tiền tệ Quốc tế, cho biết: “Trung Quốc có tham vọng cho thấy rằng các doanh nhân nổi tiếng như Jack Ma, từng được ca ngợi là người có tầm nhìn xa và sau đó bị chính phủ chê bai, giờ được chào đón trở lại”.

Trước đó, vị thế của Jack Ma cùng với tầm ảnh hưởng quá lớn của những gã khổng lồ công nghệ bao gồm Alibaba đã không nhận được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo Trung Quốc.

Alibaba đã bị phạt 2,8 tỷ USD chống độc quyền vào tháng 4 năm 2021. Gã khổng lồ fintech trực thuộc của nó, Ant Group Co., đã bị các nhà quản lý Trung Quốc hủy đợt IPO bom tấn vào cuối năm 2020 cùng với các yêu cầu đại tu hoạt động kinh doanh của mình. Các cơ quan quản lý sau đó đã thực hiện một cuộc đàn áp quy định trên diện rộng kéo dài hai năm đối với các công ty công nghệ.

Sự trở lại của Jack Ma gần đây là dấu hiệu cho thấy chính phủ Trung Quốc đang bắt đầu nới lỏng các quy định nghiêm ngặt đối với lĩnh vực công nghệ của đất nước này.

Mặc dù không rõ điều gì đã thúc đẩy ông quay trở lại Trung Quốc, nhưng các nhà đầu tư và nhà phân tích cho rằng Jack Ma có khả năng đạt được thỏa thuận với chính quyền nước này.

Jing Qian, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Trung tâm Phân tích trụ sở Trung Quốc của Viện Chính sách Xã hội Châu Á, cho biết: “Ông ấy là một nhà hoạch định rất giỏi. Có một điều chúng tôi quên mất là Jack được biết đến với khả năng huy động các nguồn lực để đổi mới và đánh bại các đối thủ nước ngoài”.

Nguồn tin từ WSJ cho biết dù đã từ chức chủ tịch, ông Ma là người chỉ đạo sự chia tách của Alibaba

Việc chia tách đánh dấu sự đảo ngược đặc tính “Nền kinh tế Alibaba” do ông Jack Ma lập nên vào năm 2017, khi ông đang giữ chức chủ tịch của Alibaba và liên kết công ty với các chi nhánh của nó, bao gồm cả gã khổng lồ công nghệ tài chính Ant Group.

Người phát ngôn của Alibaba cho biết việc tái tổ chức của Alibaba do ông Zhang lãnh đạo. Người phát ngôn cho biết vai trò Giám đốc điều hành của cả Tập đoàn Alibaba và công ty điện toán đám mây mới thành lập “thể hiện sự tự tin và tin tưởng vào khả năng lãnh đạo của ông ấy để thúc đẩy tương lai của Alibaba”.

Các giám đốc điều hành của Alibaba cho biết việc tái cấu trúc được thiết kế để giúp công ty linh hoạt hơn và tiếp cận nhiều hơn với vốn. Nó cũng phù hợp với mong muốn của Trung Quốc là phá bỏ các thế độc quyền để cho phép cạnh tranh trên thị trường.

Khi thái độ của Trung Quốc đối với các công ty nền tảng lớn trở nên tồi tệ, cùng với sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ, tập trung hóa ngày càng trở nên khó khăn.

Vào năm 2021, Giám đốc điều hành Alibaba, ông Zhang, bắt đầu trao nhiều quyền lực hơn cho những người đứng đầu các đơn vị kinh doanh, mở đường cho các công ty con. Những nguồn tin cho biết quyết định đó được đưa ra với sự tham khảo ý kiến của ông Jack Ma.

Để chính thức chia Alibaba thành nhiều mảnh là một nhiệm vụ khó khăn hơn. Một trong những thách thức sẽ là làm thế nào để sắp xếp các nhân viên lâu năm và giám đốc điều hành của công ty. Nhiều giám đốc điều hành cấp tập đoàn sẽ phải nghỉ hưu hoặc nhận các vị trí tại các công ty con.

Những nỗ lực của ông Jack Ma, người vẫn nhận được sự tôn trọng và trung thành từ các nhân viên cấp cao, đã thúc đẩy quyết định chia tách công ty. Theo một nguồn tin, những người mà ông Jack Ma đã gọi bao gồm Jane Fang Jiang, phó giám đốc nhân sự của Alibaba và là một nhân viên trung thành của công ty. Alibaba đã không bình luận khi được hỏi về cuộc gọi này.