Giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của vùng Đông Nam Bộ nhưng đường Vành đai 4 TP.HCM lại gặp khó vì có tổng vốn đầu tư lớn nên cần có cơ chế đặc thù để thực hiện.
Đường Vành đai 4 TP.HCM đi qua TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu và Long An với tổng chiều dài gần 207km.
Tổng mức đầu tư giai đoạn một của dự án khoảng 127.230 tỷ đồng, trong đó phần xây dựng hơn 78.000 tỷ đồng và giải phóng mặt bằng trên 49.000 tỷ đồng. Vành đai 4 TP.HCM là cao tốc loại A, vận tốc thiết kế 100km/h với mặt cắt ngang 6-8 làn xe.
Để thực hiện xây dựng Vành đai 4, TP.HCM xin tự cân đối vốn nhưng các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai đề nghị Trung ương hỗ trợ 50% phần vốn giải phóng mặt bằng, xin bố trí vốn giai đoạn 2021-2025.
Cụ thể, phần vốn giải phóng mặt bằng ba tỉnh xin Trung ương hỗ trợ khoảng 10.000 tỷ đồng, trong đó Bà Rịa Vũng Tàu khoảng 1.718 tỷ đồng, Đồng Nai khoảng 3.925 tỷ đồng và Bình Dương khoảng 4.398 tỷ đồng.
Riêng Long An xin hỗ trợ 75%, tương đương 28.400 tỷ đồng, trong đó, giai đoạn 2021-2025 khoảng 6.700 tỷ đồng, phần còn lại bố trí ở giai đoạn 2026-2030.
Tại Hội nghị lần ba Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì mới đây, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, quá trình nghiên cứu, hoàn thiện hồ sơ cho thấy dự án gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế.
Đơn cử như chưa có cơ chế cho địa phương được sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương để đầu tư dự án đường Vành đai 4 TP.HCM khi dự án này thuộc nhiệm vụ chi từ ngân sách Trung ương.
Hiện cũng thiếu cơ chế được sử dụng ngân sách địa phương này hỗ trợ địa phương khác thực hiện hoạt động đầu tư công dự án trong khi đường Vành đai 4 TP.HCM có cầu Thủ Biên nối tỉnh Đồng Nai với Bình Dương, cầu nối Đồng Nai với Bà Rịa - Vũng Tàu.
Hơn nữa, theo Bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng, tổng vốn làm tuyến đường này tương đối lớn nhưng lại không nằm trong kế hoạch vốn hiện nay nên phải chờ.
Kế hoạch vốn Trung ương giai đoạn 2026-2030 chưa được Quốc hội phê duyệt nên rất khó xác định, ông Dũng cho biết.
Do đó, ông Dũng cho rằng các địa phương có thể xem xét đến khả năng tách dự án này thành các dự án thành phần. Sau đó, từng tỉnh, thành phố làm rõ phần đóng góp cho dự án, cần vay bao nhiêu, từ đó phát hành trái phiếu huy động vốn và phương án trả.
Để có cơ sở thực hiện dự án, ông Mãi kiến nghị Chính phủ giao thành phố chủ trì, phối hợp Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Giao thông vận tải và các tỉnh xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù.
Đồng quan điểm, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho rằng các cơ chế, kiến nghị của TP.HCM cho tuyến đường này cũng là các cơ chế, chính sách đặc thù đã áp dụng Vành đai 3 Hà Nội, các dự án đường cao tốc quốc gia.
Theo ông Thắng, khi ngân sách còn khó khăn, cần có cơ chế chính sách đột phá để thu hút nguồn lực, xã hội hoá nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy dự án, bởi vì vùng Đông Nam Bộ đang có sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với đề xuất của TP.HCM và giao thành phố hoàn thiện báo cáo, trình cấp có thẩm quyền quyết định.
Bộ Kế hoạch và đầu tư, Tài chính được giao tìm phương án cân đối nguồn vốn trên tinh thần huy động vốn Trung ương và địa phương, nghiên cứu hợp tác công tư, phát hành trái phiếu chính phủ với mục tiêu sớm triển khai dự án.
Đi tìm cơ hội mới cho Đông Nam Bộ
Hứa Phương