Dự án đường dây 500kV mạch 3 đoạn Quảng Trạch - Phố Nối có tổng chiều dài khoảng 519km, điểm đầu là Trung tâm Điện lực Quảng Trạch, điểm cuối là TBA 500kV Phố Nối, chia làm 4 dự án thành phần.

Các dự án đi qua 9 tỉnh gồm: Quảng Bình (1,69km); Hà Tĩnh (141,52km); Nghệ An (100,04km); Thanh Hóa (131,77km); Ninh Bình (7,83km); Nam Định (55,08km); Thái Bình (38,93km); Hải Dương (30,79km); Hưng Yên (11,27km). Tổng mức đầu tư các dự án là 22.356,049 tỷ đồng.

Các dự án đường dây 500kV mạch 3 kéo dài có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kết nối lưới điện liên miền, góp phần bảo đảm cung ứng điện cho miền Bắc những năm tới. Thủ tướng Chính phủ đã có rất nhiều chỉ đạo quyết liệt và yêu cầu phải đẩy nhanh tiến độ dự án đường dây 500kV mạch 3, hoàn thành đưa vào vận hành trong tháng 6/2024.

Khẩn trương đẩy nhanh tiến độ dự án

Theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đến thời điểm này, tất cả các dự án đã hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư theo quy định của pháp luật. Đã hoàn thành lựa chọn nhà thầu đối với 208/226 gói thầu xây lắp, cung cấp vật tư, thiết bị, phụ kiện lớn.

Giám đốc EVN Nguyễn Anh Tuấn cho biết, để thực hiện dự án, trên tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ ngày 28/1/2024, Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT)và các nhà thầu thi công trên công trường đã tích cực, chủ động tổ chức liên hệ, làm việc với chính quyền tất cả các tỉnh, huyện và một số xã để phát hiện, tận dụng nguồn lực tại chỗ nhằm thực hiện công tác "4 tại chỗ" theo chỉ đạo của Thủ tướng, bao gồm cung cấp vật liệu tại chỗ, nhân công tại chỗ, máy móc thi công tại chỗ, đơn vị thi công và lực lượng đền bù thi công tại chỗ.

EVNNPT đã phối hợp cùng với các địa phương tăng cường tuyên truyền vận động các hộ dân chấp thuận nhận tiền tạm ứng và bàn giao sớm mặt bằng cho chủ đầu tư. Đến ngày 15/2/2024, đã bàn giao 1075/1180 vị trí móng, đạt khoảng 91%, trong đó hoàn thành đúc móng 80/1180 vị trí, đang thi công 497/1180 vị trí; đã bàn giao 124/503 khoảng néo, đạt khoảng 25%.

Tổng cộng còn 105/1180 vị trí móng cột chưa được bàn giao mặt bằng tại 4 tỉnh, gồm Nghệ An còn 75/202; Thanh Hóa còn 23/302; Nam Định còn 1/145; Hưng Yên còn 6/34.

“EVN, EVNNPT và các Ban Điều hành, Ban Tiền phương của Dự án đã và đang trực tiếp làm việc, bám sát UBND các tỉnh và các huyện để tháo gỡ vướng mắc, phấn đấu hoàn thành công tác giao mặt bằng móng và bàn giao hành lang tuyến theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng”, ông Nguyễn Anh Tuấn thông tin.

Trong số các vấn đề đang tồn tại ở các dự án đường dây 500kV mạch 3, lãnh đạo EVN chỉ ra, tại Hà Tĩnh có 60/285 vị trí và tại Nghệ An có 16/127 vị trí đã bàn giao nhưng chưa thể thi công vì cùng lý do là chưa chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và vướng mắc thủ tục tác động vào rừng để mở đường thi công vào vị trí móng. Việc sử dụng diện tích rừng để làm đường tạm thời, bãi tạm tập kết vật tư vật liệu phục vụ thi công hiện chưa có quy định, hướng dẫn. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 2/2/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có báo cáo Thủ tướng về việc ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 156/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ để giải quyết các khó khăn vướng mắc về việc cho phép tác động vào rừng phục vụ thi công các Dự án.

Tuy nhiên, nếu chờ Nghị định này có sửa đổi - tức là ít nhất 45 ngày sau khi ký ban hành - thì sẽ chậm tiến độ các dự án.

Diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên phần móng cột đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tại các Quyết định chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, trong giai đoạn thiết kế kỹ thuật do cần chuẩn xác giải pháp thiết kế dẫn tới tọa độ các vị trí móng có thể sẽ có sai khác, mặc dù diện tích cần chuyển đổi không vượt quá chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đã được phê duyệt. EVN cho rằng, đây cũng là những khó khăn trong việc thẩm định phê duyệt Hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tại các tỉnh.

Ngoài ra, tại Hà Tĩnh có 35 vị trí móng cột chưa thể thi công do 2 công ty cao su quản lý chưa tổ chức chặt hạ, thanh lý cây cao su theo quy định.

Do đó, EVN kiến nghị Ban Chỉ đạo nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng báo cáo Thủ tướng giao UBND các tỉnh quyết định chủ trương về tác động vào rừng để làm đường tạm, các công trình tạm phục vụ thi công mà không chờ sửa đổi, bổ sung Nghị định 156/NĐ-CP. Đối với diện tích rừng thuộc phạm vi móng cột đã được duyệt chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng trong giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư, nếu phải điều chỉnh theo thiết kế kỹ thuật mà không vượt tổng diện tích đã phê duyệt, đề nghị Thủ tướng cho phép UBND các tỉnh chấp thuận mà không phải báo cáo lại Thủ tướng.

Ngoài ra, đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp xem xét, chỉ đạo Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam giao nhiệm vụ cho 2 công ty cao su trực thuộc tổ chức chặt hạ, thanh lý cây cao su tại mặt bằng của 35 vị trí móng cột trước ngày 20/2/2024 để chủ đầu tư triển khai thi công trước ngày 29/2 và hoàn thành bàn giao hành lang tuyến trước ngày 29/2.

EVN cũng kiến nghị Ban Chỉ đạo đề nghị UBND các tỉnh chỉ đạo, đôn đốc các Sở ngành, địa phương đẩy nhanh thực hiện các nội dung còn vướng liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng rừng; hoàn thành bàn giao mặt bằng móng cột trước ngày 20/2 và hoàn thành bàn giao mặt bằng hành lang tuyến trong quý I/2024; hoàn thành xác minh nguồn gốc đất của các hộ dân có nhà ở, công trình nằm trong hành lang an toàn đường dây trước ngày 20/2 để xác định hộ dân phải di dời tái định cư nhằm bố trí quỹ đất tái định cư tại các địa phương.

Đại diện 9 địa phương cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã tích cực phối hợp với EVN, EVNNPT và các nhà thầu thi công để đẩy nhanh tiến độ giải phóng, bàn giao mặt bằng, giải quyết kịp thời các vấn đề vướng mắc phát sinh, tạo điều kiện cho quá trình thi công thuận lợi. Về cơ bản, các địa phương đồng tình với những kiến nghị mà EVN đưa ra, cam kết sẽ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các cơ quan chức năng giải quyết những vướng mắc tại những vị trí móng cột và hành lang tuyến cụ thể, đảm bảo đúng tiến độ đề ra.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối là một dự án trọng điểm về năng lượng, cũng là dự án trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa quan trọng đối với việc bảo đảm an ninh năng lượng và góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng của đất nước. Dự án này cũng đã và đang được Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm, làm việc trực tiếp với các địa phương để tháo gỡ các vướng mắc.

Sau 4 tháng, khối lượng công việc lớn đã được thực hiện với quyết tâm và nỗ lực cao. Công tác thi công được triển khai đồng loạt trên toàn tuyến, các tiểu dự án đều được triển khai một cách đồng bộ. Nhiều khó khăn, vướng mắc đã và đang được các Bộ, ngành, các địa phương, các cơ quan, đơn vị chức năng phối hợp giải quyết.

Các đơn vị thi công đã thực hiện đúng tinh thần cam kết với Thủ tướng là “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, thi công “3 ca, 4 kíp”, “vượt nắng, thắng mưa”, “làm việc xuyên lễ, xuyên Tết”, “ăn tranh thủ ngủ khẩn trương”.

Đánh giá cao những kết quả đạt được nhờ những nỗ lực không ngừng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng, với tinh thần thẳng thắn và cầu thị, cần nhìn nhận thực tế là so với cam kết mà các Bộ, ngành, địa phương đưa ra với Thủ tướng thì rõ ràng còn một khoảng cách khá xa.

“Với tinh thần đó, chúng ta đã quyết tâm rồi, phải quyết tâm hơn nữa để vượt qua những khó khăn, vướng mắc thực hiện được chỉ đạo của Chính phủ, hoàn thành dự án đúng tiến độ”, Bộ trưởng khẳng định.

Để đạt được mục tiêu này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị các Bộ, ngành, địa phương và các chủ đầu tư tập trung thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất, đề nghị các Bộ, ngành, các địa phương chủ động rà soát các nhiệm vụ và công việc được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao để tập trung giải quyết, phối hợp hỗ trợ giải quyết những vướng mắc còn tồn tại ngay trong tháng 2/2024, tức trong hai tuần tới, từ vấn đề mặt bằng hố móng, mặt bằng thi công, đến các thủ tục về mặt hành chính,… phải được tháo gỡ, giúp cho chủ đầu tư và đơn vị thi công có thể triển khai.

Thứ hai, đề nghị các địa phương chưa hoàn thành việc bàn giao mặt bằng cho các vị trí cột móng, hoặc bàn giao rồi nhưng vẫn còn những vướng mắc chưa thể triển khai thi công, cần nghiêm túc quán triệt tinh thần, gấp rút giải quyết, hoàn thiện bàn giao trước ngày 20/2 đối với mặt bằng móng cột và trước 15/3 đối với mặt bằng hành lang tuyến để chủ đầu tư và các nhà thầu thi công có thể triển khai thực hiện theo kế hoạch.

Thứ ba, đối với vướng mắc lớn nhất hiện nay mà EVN và các địa phương chỉ ra là liên quan đến vấn đề chuyển đổi đất rừng và tác động vào rừng, Bộ trưởng Bộ Công Thương hoan nghênh và cảm ơn Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 15/NĐ-CP. Tuy nhiên, đúng như báo cáo của EVN, nếu chờ Nghị định có hiệu lực, dự án sẽ không thể đạt được tiến độ mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Do đó, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng sớm xem xét, một mặt vẫn ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung, mặt khác đồng ý chủ trương cho các địa phương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được thực hiện việc cho phép chuyển đổi đất rừng hoặc tác động vào rừng.

Về phía mình, Ban Chỉ đạo nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng cũng sẽ có văn bản báo cáo chính thức với Thủ tướng để xem xét đưa ra quyết sách kịp thời.

Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam phối hợp với các địa phương và EVN để xử lý dứt điểm những vấn đề có liên quan đến việc đền bù, giải phóng đất trồng cây cao su có liên quan đến dự án.

Thứ tư, yêu cầu EVN, EVNNPT - với tư cách là chủ đầu tư:

(i) Khẩn trương cung cấp hồ sơ có liên quan để các địa phương có thể xây dựng phương án đền bù, giải phóng mặt bằng ở các vị trí theo đúng quy định;

(ii) Khẩn trương thi công ngay những vị trí đã có mặt bằng và đủ điều kiện thi công để đạt được tiến độ dự án đề ra;

(iii) Sớm hoàn tất các thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu còn lại ngay trong tháng 2/2024, nhất là lựa chọn nhà thầu cung cấp vật tư, thiết bị;

(iv) Phối hợp chặt chẽ hơn với cấp ủy, chính quyền các địa phương, các cơ quan chức năng địa phương để triển khai thực hiện dự án. Thường xuyên kiểm tra sát sao để bảo đảm chất lượng công trình, đặc biệt chú ý đến an ninh, an toàn và vấn đề môi trường trong quá trình thi công, hạn chế tới mức thấp nhất ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của người dân ở vùng dự án đi qua.

Thứ năm, đề nghị chủ đầu tư, các bộ, ngành, các địa phương có liên quan làm tốt hơn nữa công tác truyền thông để nhận được sự ủng hộ từ xã hội, người dân đối với dự án này, xem trách nhiệm đối với dự án này không chỉ là của EVN mà còn là trách nhiệm và nghĩa vụ của các địa phương, các Bộ ngành. Theo Bộ trưởng, công tác truyền thông có ý nghĩa quan trọng, giúp dự án nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ của người dân trong quá trình thi công, và sau này khi dự án đi vào hoạt động cũng sẽ nhận được sự bảo vệ, hỗ trợ của người dân để dự án phát huy hiệu quả vai trò, tác dụng, mang lại lợi ích trực tiếp đến khu vực mà dự án đi qua.

"Cần có những cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai được dự án, theo đúng tinh thần “vướng đâu gỡ đấy, tắc đâu thông đấy”, qua đó hoàn thiện và đưa dự án đi vào hoạt động trước ngày 30/6/2024 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.