Đấu giá văn minh

Đấu giá được hiểu như một quy trình bán hàng cho người mua trả giá cao nhất.

Những buổi đấu giá tăng dần phổ biến đem lại lợi ích cho cả đôi bên. Người bán có cơ hội kiếm lợi nhuận tối đa từ món hàng. Trong khi đó người mua có cơ hội cạnh tranh sòng phẳng sở hữu món hàng ưng ý.

Ở Việt Nam, đấu giá đã được các doanh nghiệp áp dụng từ lâu. Nhưng trong khu vực công, hình thức này mới chỉ phổ biến trong vài năm gần đây. Chính xác hơn là kể từ sau đại dịch Covid-19. Tuy nhiên bên cạnh những ưu điểm mang lại chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngủi, lĩnh vực này đã chứng kiến không ít phiên đấu giá “dở khóc dở cười”. Ngày 29/11/2024, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Sóc Sơn (Hà Nội) tổ chức đấu giá 58 thửa đất. Tại vòng đấu giá thứ 5, một lô đất đã được bỏ giá "trên trời"… 30 tỷ đồng/m2.

Mức giá đất trung bình tại Sóc Sơn (Hà Nội) hiện thường được giao dịch trong phạm vi từ 30 - 50 triệu đồng/m2. Không có gì ngạc nhiên ngay khi kết thúc đấu giá, người đấu giá cao nhất đã tuyên bố bỏ cuộc. Mức giá không tưởng gây nên tâm lý xáo trộn trên thị trường bất động sản. Cơ quan công an đã phải vào cuộc. Hóa ra hành vi trả giá cao bất thường đã có sự tổ chức từ trước. Toàn bộ hồ sơ củng cố với những bằng chứng rõ ràng. 5 người có liên quan đã bị tạm giữ và sẽ phải đối mặt với sự nghiêm khắc của pháp luật.

Nhưng nếu quay ngược thời gian lại khoảng 1 năm trước, chúng ta còn chứng kiến một phiên đấu giá “lạ kỳ” hơn nữa. Tháng 11/2023, thành phố Hà Nội tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản 3 mỏ cát trên sông. Mỏ Liên Mạc (phường Thượng Cát và Liên Mạc, quận Bắc Từ Liêm), được đấu giá thành công với giá 408,290 tỷ đồng. Mức giá này gấp 200 lần giá khởi điểm. Vụ việc cũng đã gây phản ứng mạnh mẽ trong dư luận trong một khoảng thời gian.

Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội sau đó đã ra quyết định hủy kết quả đấu giá dựa trên một số căn cứ còn gây tranh cãi. Nhưng đó vẫn chưa phải dấu chấm hết. Bất chấp mức trúng đấu giá cao bất thường, đơn vị trúng đấu giá vẫn yêu cầu công nhận kết quả và sẵn sàng nộp tiền đầy đủ vào ngân sách.

Hai buổi đấu giá có tình tiết tương tự nhưng lại dẫn đến 2 kết quả khác biệt. Ít nhiều đủ để người ngoài cuộc hiểu rằng, mặc dù quy định chặt chẽ, một số người vẫn luôn tìm ra kẽ hở để lợi dụng. Luật pháp rất cần được hoàn thiện dần dựa trên thực tế. Nhưng một khi đã quy định thành luật thì các bên tham gia cần tôn trọng để tạo ra sân chơi công bằng cho tất cả các bên. Không phải tự nhiên lĩnh vực đấu giá có riêng cho mình Luật Đấu giá tài sản.