Việt Nam là một sức mạnh tổng hòa, tính cộng hưởng rất quan trọng, khi đó mới tạo được năng lực cạnh tranh trong khu vực ASEAN và châu lục. Dự án Five Star Poseidon và Five Star Odyssey mang một sự cộng hưởng lớn, nâng đỡ chứ không dập vùi các công trình xung quanh. Five Star Poseidon và Five Star Odyssey sẽ hỗ trợ, sẽ nâng tầm cho các khu du lịch nghỉ dưỡng xung quanh nó.

Nói riêng về Vũng Tàu thì đây là vị trí chiến lược nhất của bán đảo Đông Dương chứ không chỉ của Việt Nam – và được dành đến thời điểm này mới phát triển thì đấy là sự may mắn của Việt Nam cũng như đối với kiến trúc sư và các nhà thiết kế đô thị.

Dự án Five Star Poseidon và Five Star Odyssey được xây dựng ở thời điểm này không đơn thuần chỉ mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp mà chắc chắn sẽ mang tầm ảnh hưởng và có trọng trách rất lớn đó là đẩy mạnh tính cạnh tranh của Việt Nam đối với khu vực.

Muốn bứt phá phải có ý tưởng khác biệt

- Các công trình của anh luôn khác biệt và có sức ảnh hưởng không nhỏ tại Việt Nam. Anh cũng từng đạt giải thưởng thiết kế Nghiên cứu ở Red Dot Design Center – sân chơi về thiết kế và kiến trúc uy tín nhất trên toàn cầu. Điều gì đã hỗ trợ anh tạo nên những khác biệt đó?

Tôi may mắn gặp được những giáo sư tốt ở trường ĐH và được thực hành công việc thiết kế tại các văn phòng của họ từ khi còn là sinh viên. Làm việc ở môi trường như vậy cho phép tôi tiếp cận với những tư tưởng vượt trội.

Việc thường xuyên tham gia các cuộc thi kiến trúc cho sinh viên là chiến lược học tập của tôi khi đó – muốn thắng phải có ý tưởng khác biệt, vừa có đủ tiền trang trải học tập vừa rèn luyện bản thân trong cách tiếp cận vấn đề, nghiên cứu và kỷ luật làm việc.

Hiểu biết xã hội là kho báu cho sáng tạo - tôi được sống trong nhiều nền văn hóa khác nhau, nói 4 ngôn ngữ khác nhau nên việc có nền tảng kiến thức xã hội đa dạng cũng mang lại sự khác biệt cho các công trình của mình.

- Tại sao anh lại về Việt Nam trong khi anh đang rất thành công ở nước ngoài?

Tại vì “trong hồ không có sóng” (cười). Tôi có một cuộc gọi từ Mỹ vào năm 2008, từ một tập đoàn thiết kế đang mong muốn bước chân vào Việt Nam. Khi đó tôi vừa hoàn thành nghiên cứu ở Red Dot, quay lại Berlin (Đức) và mong muốn có một bước tiến tiếp theo cho sự nghiệp của mình, muốn tìm kiếm thách thức lớn hơn.

Cuộc gọi đó là số mệnh – nếu nói theo cách của người châu Á. Với tôi đó là kết quả của những khao khát và mong muốn, tôi đi tìm và may mắn đã gặp.

Quay lại Việt Nam với vị trí Giám đốc điều hành văn phòng thiết kế đã lát những viên gạch đầu tiên cho sự thành công của tôi và Finko hôm nay. Thị trường nước ngoài vẫn còn đó – đó sẽ là thách thức tiếp theo mà chúng tôi muốn theo đuổi.

- Có bao giờ anh có ý định quay lại nơi trước kia anh đã từng học tập và sinh sống?

Tôi thích câu hỏi này vì nó mang lại một sự hoài niệm thật sự. Nơi lưu giữ thanh xuân của đời người luôn mang lại cảm xúc và ai cũng mong quay trở lại. Trước dịch bệnh tôi vẫn đi lại thường xuyên, ở đó còn rất nhiều người bạn tốt, còn nhiều cuốn sách hay trong thư viện của trường. Tôi giữ mối quan hệ với nơi chốn và con người ở đó vì nó giúp tôi có cái nhìn rộng hơn, suy nghĩ sâu hơn và khách quan hơn.

Suy cho cùng, chúng ta đang sống chung ở trên một hành tinh và ít nhiều có sức ảnh hưởng lẫn nhau. Finko vẫn đang có những dự án có sự tham gia của các KTS từ Berlin. Không có gì giá trị hơn những đồng nghiệp hiểu biết.

Bản sắc nằm ở tâm thức, không phải ở hình thức

- Khi về Việt Nam, anh thấy kiến trúc ở Việt Nam còn thiếu điều gì, thưa anh?

Năm 2010 tôi có phát biểu nhân kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long Hà Nội: Bản sắc nằm ở tâm thức, không nằm ở hình thức - Đó là vấn đề nổi bật nhất của kiến trúc, không chỉ Việt Nam mà còn nhiều nơi khác.

Tinh thần Việt chảy trong dòng máu không thể hiện bằng guốc mộc hay răng đen, không bằng con trâu hay bếp than tổ ong. Tinh thần Việt không bằng phào chỉ hay chạm rồng, chạm phượng. Những điều đó chỉ là hình ảnh của một giai đoạn phát triển, không phải là tinh thần của dân tộc.

Tinh thần Việt thể hiện rõ nhất, lớn nhất ở những khao khát vươn lên, vượt qua số phận và chinh phục cái mới được xây dựng trên nền móng bản sắc.

Sự mặc cảm và hoài niệm quá mức cần thiết đã làm chậm bước tiến của không chỉ kiến trúc mà cả hội họa, âm nhạc, văn học nghệ thuật. Thị hiếu đám đông cũng làm cho chúng ta mải mê vào hái hoa bắt bướm ven đường mà quên đi mục đích là chinh phục đỉnh núi.

Tòa nhà không phải là công cụ thể hiện sự giàu có đơn thuần, chạy đua theo trào lưu mà cần thể hiện tri thức và văn hóa, sự thấu hiểu với môi trường và tương lai, đặc biệt là bản lĩnh của người chủ - biết kiểm soát và sâu sắc.

- Giải pháp khắc phục cho vấn đề còn thiếu đó là gì, thưa anh?

Các Kiến trúc sư và các nhà Quy hoạch đô thị cần đi trước. Họ cần đi nhiều nhưng phải nhìn kỹ thay vì đi nhiều nhìn smartphone; đọc nhiều, suy nghĩ, tìm tòi thay vì chỉ biết xem hình và vẽ đẹp.

- Xin cảm ơn anh vì cuộc trò chuyện thú vị này!

Kiến trúc sư, CEO Nguyễn Thế Phương tốt nghiệp kiến trúc sư tại Berlin, CHLB Đức, làm việc ở châu Âu rồi nghiên cứu về Kiến trúc ở Trung Quốc, Mông Cổ, Nepal, Tây Tạng cùng với Giáo sư Andreas Brandt, nghiên cứu về nhà ở 1 năm chương trình của EU. Năm 2009 anh điều hành DA Group Hà Nội, 2011 Aedas Việt Nam, kiến trúc sư trưởng của một trong những dự án lớn nhất và sớm nhất tại bán đảo Thủ Thiêm và hiện là Tổng giám đốc của Finko Architect Hồng Kông và Finko Việt Nam.

Anh được nhắc đến nhiều khi dự án nghiên cứu quốc tế Universal Home mà anh tham gia được Quỹ phát triển EU tài trợ và Red Dot Design Museum - tại CHLB Đức hỗ trợ. Trong 10 năm qua, anh cũng được mọi người biết đến với các dự án lớn đã thực hiện tại Việt Nam.